Ông Bơ Thoải là ai ?

Ông Bơ Thoải, hay thường gọi là Quan Hoàng Bơ Thoải, Ông Hoàng Ba là một trong Mười Vị Quan Hoàng trong Thập vị Quan Hoàng trong hệ thống tín ngưỡng thờ Tam Phủ, Tứ Phủ của người Việt. Ông ngự ở Thoải Cung chịu trách nhiệm trông coi Đền Vàng Thuỷ Phủ. Theo một số tư liệu, Ông là con trưởng thứ ba của Vua Cha Bát Hải Động Đình, hiện nay được thờ tại Đền Quan Hoàng Bơ- Đông Long, Tiền Hải, Thái Bình. Một số ý kiến lại nhận định rằng Ông là người quan lại triều đình, sau này lúc chết mới tôn lên vua.

Bí ẩn về thân thế của Ông Hoàng Bơ

Giữa vô vàn truyền thuyết về các vị thánh theo tín ngưỡng dân gian Việt Nam, truyền thuyết Ông Hoàng Bơ vẫn chứa đựng đầy huyền bí và kích thích lòng hiếu kỳ con người. Không giống với những vị thánh trước, sự tích của Ông Hoàng Bơ được lưu truyền thông qua nhiều phiên bản khác nhau, mỗi phiên bản có một đặc điểm khác biệt, góp phần tạo nên sức hút về vị thánh bí ẩn này.

Một trong những truyền thuyết nổi tiếng nhất nói đến Ông Hoàng Bơ là truyền thuyết về hoàng tử Tống Khắc Bính – con của hoàng đế Nam Tống. Sau khi vua Nam Tống thất bại trước giặc Liêu, thái tử Bính đã liều mình bơi thuyền ra biển Đông nhằm bảo toàn tính mạng. Tuy nhiên, vì vấp phải sóng gió lớn, thái tử đã dũng cảm hi sinh và trôi dạt vào cửa Cờn ở Quỳnh Lưu, Nghệ An.

Tại đây, thi thể của thái tử được ông Hoàng Chín – vị thầy tu đang sinh sống ở khu vực này – nhặt lên và an táng cẩn thận. Sau khi ông Hoàng Chín mất, nhân dân cũng đã xây dựng đền miếu và phối thờ cả hai vị thánh và Tứ Vị Thánh Bà, bày tỏ sự tri ân cùng niềm kính trọng đến những đấng linh thiêng đã chở che bảo vệ họ.

Tuy nhiên, theo lý giải của Trung tâm Nghiên cứu Tiềm Năng Con người, đền Cờn thực chất là địa điểm thờ cúng Ông Hoàng Chín mà không phải là Ông Hoàng Bơ. Điều này làm cho lai lịch và truyền thuyết của vị thánh lại ngày càng trở nên kỳ bí và mờ ảo hơn bao giờ hết.

Bí ẩn về Thánh Hoàng Ba Thoải – Trần Minh Đức

Một trong những truyền thuyết hay nhất nói đến Thánh Hoàng Ba Thoải là truyền thuyết về Hoàng tử Long Cung đầu thai làm con của Thái Ông và Thái Bà. Theo giấc mộng của Nhà vua, Hoàng tử sẽ phụng dưỡng bố mẹ và lập công vì tổ quốc. Quả đúng như thế, cậu bé sinh ra thông minh, khoẻ mạnh, lớn lên học rộng hành cao, được mọi người yêu quý.

Năm 22 tuổi, Minh Đức xuất gia đi tu, không nghĩ về danh lợi. Sau khi cha mẹ mất, ông phiêu bạt khắp nơi, không ai hay biết tung tích. Ngôi đền cùng thảo am mà ông trụ trì cũng ngày càng vắng bóng người đời.

Một đêm, dân làng lại nằm mơ thấy một chàng hoàng tử khôi ngô, cao lớn, ngồi trên đôi bạch xà. Vị hoàng tử tên là Minh Đức, giờ đã mãn niên hạn và chuẩn bị quay trở lại Thuỷ Cung. Ngài thề sẽ luôn âm phù che chở bảo vệ dân làng, đồng thời căn dặn họ phải thờ cúng Nữ thần Sơn Tinh.

Sáng ra, ai cũng nhắc lại giấc mộng kì lạ và rủ nhau xây lại long ngai của Minh Đức Hoàng Bơ Thoải ở đền Thánh Mẫu. Sau này, khi đê Ngự Hàm bị gãy, dân làng cầu nguyện, Hoàng tử Long Cung đã biến trở thành ông Bạch và đến bắt rồng, giải nguy cho dân làng. Khi đê đã hàn xong xuôi, Bạch xà cũng biến mất.

Nhân dân đã dựng đền thờ Thánh Hoàng Ba Thoải ở chỗ vỡ đê nhằm ghi nhớ công ơn của ngài. Ngôi đền này hiện nay thuộc huyện Đông Long, tỉnh Thái Bình.