Tìm hiểu về Đạo Mẫu miền Nam
Đạo Mẫu miền Nam xuất phát nhiều từ tín ngưỡng dân gian địa phương và chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo. Bên cạnh đó, tín ngưỡng thờ Mẫu tại Miền Nam còn bị ảnh hưởng nhiều bởi một số vị thần linh đặc trưng của miền Nam tạo nên một hệ thống đền miếu với sự giao thoa văn hóa đa dạng.
Hệ thống đạo Mẫu tại Miền Nam:
- Tứ phủ Thánh Mẫu: Miền Nam có thêm Tứ phủ Thánh Mẫu, bao gồm Thiên phủ, Nhạc phủ, Thoải phủ và Địa phủ.
- Đạo Mẫu Miền Nam khác biệt so với miền Bắc: Miền Nam có đôi chút khác biệt về cách xưng hô và vai trò của một vài vị thần so với miền Bắc.
Biểu tượng văn hóa:
Tục thờ phụng Đạo Mẫu ở miền Nam mang những nét đặc trưng riêng biệt so với các khu vực khác, thể hiện qua:
- Cách thờ cúng: Thờ cúng chủ yếu là các vị thần dung hòa từ các dân tộc thiểu số tại miền Nam như Chăm, Khmer, và Hoa.
- Sự Kết hợp tín ngưỡng: Các vị thần của người Khmer ban đầu chủ yếu theo Đạo giáo nhưng sau này khi kết hợp với Đạo Mẫu ở miền Nam thì được xem là một bộ phận của tín ngưỡng vị mẫu nữ thần. Điều này thể hiện sự giao lưu văn hóa vùng miền độc đáo.
Cụ thể hệ thống điện thần tín ngưỡng Thờ Mẫu miền Nam sắp xếp theo thứ bậc như:
Đầu tiên là Ngọc Hoàng
▼
2.Phật Bà quan âm
▼
3. Thánh Mẫu (Tam tòa Thánh Mẫu)
▼
4. (Thiên, Địa, Thoải, Nhạc)
▼
5. Quan (Ngũ Vị Quan Lớn) (Từ 5 – 10 vị quan)
▼
6. Chầu (Tứ vị Chầu bà) (Từ 4 – 6 – 12 chầu Bà)q
▼
7. Ông Hoàng (Từ 5 – 10 Ông Hoàng)
▼
8. Cô (12 Cô)
▼
9. Cậu (Cậu quận) (10 Cậu)
▼
10. Ngủ Hổ
▼
11. Ông Lốt (rắn)
Các vị thần thường thờ chung với đạo Mẫu tại Miền Nam
Bà Chúa Xứ
Linh Sơn Thánh Mẫu (Bà Đen)
Ngũ Hành Nương Nương
Thiên Hậu Thánh Mẫu
Cửu Thiên Huyền Nữ
Thiên Y A Na
Bà Mụ Trời
Bà Mụ
Bà Trang
Thuỷ Long Thánh Mẫu
Địa Mẫu
Bà Bóng
Các đền thờ Mẫu nổi tiếng ở miền Nam
- Tượng Bà Cháu Lộc tại Đền Truông Bát
- Chân dung Thiên Y A NA tại Đền Bà Chúa Ngọc
Đền Mẫu:
- Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam: nơi tôn thờ vị Mẫu nổi tiếng nhất miền Nam. Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam diễn ra từ ngày 23 đến 27 tháng 4 âm lịch hàng năm, thu hút hàng triệu người đến tham dự tọa lạc trên núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang.
- Điện thờ Bà Chúa Xứ Bình Dương: Nơi đây thờ Bà Chúa Xứ Bình Dương, một vị Mẫu linh thiêng được nhiều người dân tin cậy. Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Bình Dương được tổ chức vào ngày 24 và 25 tháng 4 âm lịch hàng năm.
- Lăng Thoại Ngọc Hầu: Nơi đây thờ Thoại Ngọc Hầu, một vị quan triều Nguyễn có công khai khẩn đất hoang ở miền Nam. Lễ hội Thoại Ngọc Hầu được tổ chức vào ngày 10 tháng 5 âm lịch hàng năm.
Ngoài ra, còn có một số đền thờ Mẫu nổi tiếng khác ở miền Nam như:
- Đền Bà Thiên Hậu (TP. Hồ Chí Minh): Nơi đây thờ Bà Thiên Hậu, vị Mẫu cai quản biển cả.
- Đền Bà Chúa Kho (Bến Tre): Nơi đây thờ Bà Chúa Kho, vị Mẫu cai quản tiền bạc, tài lộc.
- Đền Mẫu Thoải Phủ (Cà Mau): Nơi đây thờ Mẫu Thoải, vị Mẫu cai quản sông nước.
- Đền Mẫu Linh Sơn Thánh Mẫu (Tây Ninh): Nơi đây thờ Linh Sơn Thánh Mẫu, vị Mẫu cai quản núi rừng.