Tranh CÔNG ĐỒNG TỨ PHỦ là gì ?

Tín ngưỡng Tứ Phủ Công Đồng hay Tứ Phủ Vạn Linh là một bộ phận trọng yếu đối với đời sống tinh thần của người Việt Nam, đặc biệt là tại khu vực miền Bắc. Tranh Công Đồng Tứ Phủ là hộ thống hội đồng các vị Thánh Nhân trong tín ngưỡng thờ Mẫu thường được treo ở các đền, miếu thờ phụng Mẫu hoặc ở tư gia của những người theo tín ngưỡng thờ Mẫu. Tranh Tứ Phủ Công Đồng có ý nghĩa cầu mong sự bình an, may mắn và muốn được sự chở che bởi các vị thánh.

Các truyền thuyết về CÔNG ĐỒNG TỨ PHỦ

• Truyền thuyết về Bà Chúa Thượng Ngàn trong Công Đồng Tứ Phủ

Bà Chúa Thượng Ngàn là nữ thánh cai quản miền trời là một trong bốn bà thánh lớn nhất trong các vị Thánh Mẫu. Bà được coi là nữ thánh bảo hộ cho người dân miền trời, mặt khác cũng là bà thánh cứu vớt khi nhân dân gặp tai ương, hoạn nạn. Theo truyền thuyết, Bà Chúa Thượng Ngàn là con gái của Ngọc Hoàng Thượng Đế sinh ra từ một bông hoa sen. Bà có sắc đẹp lộng lẫy, tài ba ngút trời được Ngọc Hoàng Thượng Đế uỷ thác nhiệm vụ cai quản miền trời.

•  Truyền thuyết về Bà Chúa Sơn Trang trong Công Đồng Tứ Phủ

Bà Chúa Sơn Trang là nữ thánh cai quản miền núi là một trong bốn bà thánh có quyền to nhất trong tín ngưỡng thờ Mẫu. Bà được coi là nữ thánh bảo hộ cho người dân miền núi, mặt khác cũng là bà thánh cứu vớt những con người đang khó khăn, hoạn nạn. Theo truyền thuyết, Bà Chúa Sơn Trang là con gái của Vua Mẫu Thượng Ngàn được sinh ra từ bông hoa sen. Bà có dung mạo xinh đẹp, tài ba ngút trời, được Vua Mẫu Thượng Ngàn uỷ thác nhiệm vụ cai quản miền núi.

• Truyền thuyết về Bà Chúa Tiên trong Công Đồng Tứ Phủ

Bà Chúa Tiên là nữ thánh cai quản miền biển cả là một trong bốn bà thánh theo tín ngưỡng đạo Mẫu. Bà được coi là nữ thánh bảo hộ cho người dân miền biển cả đồng thời cũng là bà thánh cứu vớt khi nhân dân gặp tai ương, hoạn nạn. Theo truyền thuyết, Bà Chúa Tiên là con gái của Ngọc Hoàng Thượng Đế, được sinh ra từ một bông hoa sen. Bà có sắc đẹp rực rỡ, tài ba ngút trời, được Ngọc Hoàng Thượng Đế uỷ thác nhiệm vụ cai quản miền nước.

• Truyền thuyết về Bà Chúa Địa trong Công Đồng Tứ Phủ

Bà Chúa Địa là vị thánh cai quản miền đất đai là một trong bốn bà thánh theo tín ngưỡng thờ phụng Mẫu. Bà được coi là vị thánh bảo hộ cho người dân miền quê, đồng thời cũng là bà thánh cứu vớt khi con người gặp tai ương, hoạn nạn. Theo truyền thuyết, Bà Chúa Địa là con gái của Ngọc Hoàng Thượng Đế, được sinh ra từ một bông hoa sen. Bà có sắc đẹp lộng lẫy, tài ba ngút trời được Ngọc Hoàng Thượng Đế uỷ thác nhiệm vụ cai quản miền đất.

Bộ tranh tứ phủ công đồng 4 bức

Bộ 4 bức tranh thường sử dụng để lập Tứ Phủ Công Đồng là:

1. Tranh Thờ Tứ Phủ Công Đồng 

2. Tranh Quan Trần Triều

3. Tranh Chúa Sơn Trang 

4. Tranh Quan Ngũ Hổ

Các mẫu tranh công đồng tứ phủ khác

Sơ đồ tam tứ phủ công đồng

Ban thờ Tam Tứ Phủ Công Đồng được bố trí theo trình tự từ trên xuống dưới, từ ngoài vào trong, phản ánh hệ thống quan niệm về trời đất cùng các chư vị thần linh theo tín ngưỡng Tứ Phủ. Dưới đây là sơ đồ cụ thể:

Hàng thứ nhất:

• Đức Quan Thế Âm Bồ Tát: Ngài ngự trên tòa sen, đại diện cho Phật pháp,慈悲 và cứu khổ cứu nạn.

Hàng thứ hai:

• Đức Vua Cha Ngọc Hoàng: Ngài là vị thần tối cao trong Tam Giới, cai quản Thiên đình.
• Hai bên là Nam Tào, Bắc Đẩu: Hai vị quan cai quản sổ sinh tử, cai quản vận mệnh con người.

Hàng thứ ba:

• Tam tòa Thánh Mẫu:
  • Mẫu Liễu Hạnh (Mẫu Đệ Nhất): Ngài cai quản Thiên Phủ,掌管 cõi trời.
• Mẫu Đệ Nhị: Ngài cai quản Địa Phu cai quản cõi đất.
• Mẫu Thoải (Mẫu Đệ Tam): Ngài cai quản Thủy Phủ cai quản cõi nước.

Hàng thứ tư:

• Ngũ vị Tôn Quan:
  • Quan Lớn Trình: Quan văn, việc trình sớ tấu lên Ngọc Hoàng.
  • Quan Lớn Giám Sát: Quan võ, việc cai quản binh lính.
  • Quan Lớn Điều Khiển: Quan cai quản việc thu thuế.
  • Quan Lớn Phán Sự: Quan cai quản việc xét xử công án.
  • Quan Lớn Ngự Cung: Quan cai quản việc bảo vệ cung điện.

Hàng thứ năm:

• Tứ Phủ Chầu Bà:
  • Chầu Đệ Nhất: Chầu Bà cai quản miền non cao.
  • Chầu Đệ Nhị: Chầu Bà cai quản miền đồng bằng.
  • Chầu Đệ Tam: Chầu Bà cai quản miền sông nước.
  • Chầu Đệ Tứ: Chầu Bà cai quản miền rừng núi.

Hàng thứ sáu:

• Tứ Phủ Quan Hoàng:
  • Quan Hoàng Bơ: Quan cai quản miền non cao.
  • Quan Hoàng Cả: Quan cai quản miền đồng bằng.
  • Quan Hoàng Ba: Quan cai quản miền sông nước.
  • Quan Hoàng Tứ: Quan cai quản miền rừng núi.

Hàng thứ bảy:

• Tứ Phủ Thánh Cô:
  • Cô Bơ: Cô cai quản miền non cao.
  • Cô Đôi: Cô cai quản miền đồng bằng.
  • Cô Chín: Cô cai quản miền sông nước.
  • Cô Bé Thượng Ngàn: Cô cai quản miền rừng núi.

Hàng thứ tám:

• Tứ Phủ Thánh Cậu:
  • Cậu Bé: Cậu cai quản miền non cao.
  • Cậu Hai: Cậu cai quản miền đồng bằng.
  • Cậu Ba: Cậu cai quản miền sông nước.
  • Cậu Bốn: Cậu cai quản miền rừng núi.

Ngoài ra, trên ban thờ còn có thể có các vị thần linh khác như:

• Đức Vua Cha Bát Hải: Cai quản cõi nước.
• Diêm Vương: Cai quản cõi âm.
• Thập Nhị Diêm Quân: Giúp Diêm Vương cai quản cõi âm.
• Các vị thánh, thần, tiên khác.