Ông Hoàng Đôi là ai ?
Ông Hoàng Đôi hay thường gọi là Quan Hoàng Đôi là vị quan Hoàng thứ hai trong Thập vị Quan Hoàng của hệ thống tín ngưỡng thờ cúng Mẫu Tam Phủ, Tứ Phủ của người Việt Nam. Ông Hoàng Đôi là vị quan Hoàng thứ hai trong Thập vị Quan Hoàng đứng sau Quan Hoàng Cả cai quản Thoải Cung và Đền Vàng Thuỷ Phủ. Ông Hoàng Đôi hầu Mẫu ở đền Sòng và Phố Cát, Đồi Ngang.
Truyền thuyết về Ông Hoàng Đôi
Theo sự tích Quan Hoàng Đôi là con vua cha Lê Thái Tổ, ngài bị Ngọc Hoàng đày xuống trần gian đầu thai vào làm con vua nhà họ Mạc đất Thanh Hoa. Lớn lên ngài là một bậc văn võ tinh thông, rành sử ký, giỏi võ nghệ. Ngài là một bậc danh tướng đời Lê có nhiều công trạng trong việc phò trợ nhà Họ Mạc. Khi quân nhà Mạc rút khỏi Cao Bằng, ngài được làm quan trấn thủ đất Triệu Tường để an dân. Khi Ngài thác xuống được nhà vua khắc tên tuổi trên bia ghi công lao và xây lăng để hậu thế tưởng nhớ. Vì vậy có người gọi ngài là một vị Quan Lớn xưng là Quan Lớn Triệu Tường và thờ ngài ngay dưới giá Quan Điều Thất.
Tương truyền, Quan Hoàng Đôi là người dân tộc thiểu số Mán, kề vai sát cánh với Quan Hoàng Bảy chung tay diệt giặc, giúp nước, lập nhiều chiến công lừng lẫy. Nhờ công trạng to lớn, ông được truy phong tước Trạng nguyên.
Trong bài khấn Quan Hoàng Bảy, có thể bắt gặp hình tượng Quan Hoàng Đôi luôn sát cánh bên Quan Hoàng Bảy trong những trận đánh ác liệt. Chính bởi sự gắn kết và đồng lòng ấy mà nhân dân đã suy tôn Quan Hoàng Đôi là “Quan Hoàng Đôi Bảo Hà”.
Câu nói “Doanh trung thường có hai hoàng vô ra Quan Hoàng Bảy Bảo Hà chính là Cùng tướng quân Đệ Nhị Hoàng Đôi Can qua sóng gió biển cả đời, anh hùng muôn thuở đã có người cung tiên” trong văn ông Bảy như một sự nhắc nhở về tầm to lớn của Quan Hoàng Đôi đối với công cuộc đánh đuổi giặc ngoại xâm. Câu nói cũng bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn của người dân đối với bậc anh hùng dân tộc này.