Tam Tòa Thánh Mẫu là gì ?

Tam Toà Thánh Mẫu là ba vị thánh mẫu thiêng liêng theo tín ngưỡng thờ cúng Thánh Mẫu trong ban Tam Phủ Công Đồng. Mỗi vị Mẫu cai quản một miền khác nhau như Mẫu Liễu Hạnh cai quản miền đồng bằng, Mẫu Thượng Ngàn cai quản miền núi non, Mẫu Thoải Phủ cai quản miền sông nước. Tam Toà Thánh Mẫu được người Việt Nam tôn sùng và thờ cúng với lòng thành tôn kính, tri ân. Tam Toà Thánh Mẫu thờ cúng Dân gian của người Việt Nam, bao gồm:

1. Mẫu Liễu Hạnh (Mẫu Đệ Nhất Thượng Thiên) trong Tam Toà Thánh Mẫu

Mẫu Liễu Hạnh là vị Mẫu đứng đầu tiên trong Tam Toà Thánh Mẫu cai trị miền trời. Mẫu Liễu Hạnh luôn khoác bộ áo choàng màu đỏ, biểu trưng cho sức mạnh cùng vẻ uy nghiêm. Mẫu Liễu Hạnh được coi là hiện thân của sự nhân hậu, bao dung, sẵn sàng cứu giúp nhân dân gặp hoạn nạn.

2. Mẫu Thượng Ngàn (Mẫu Đệ Nhị) trong Tam Toà Thánh Mẫu

Mẫu Thượng Ngàn cai quản miền đồi núi hay mặc áo choàng màu xanh lá. Mẫu Thượng Ngàn được coi là vị Nữ thần của muôn loài cỏ cây, hoa lá, cai quản các công việc làm trồng trọt, săn bắt. Mẫu Thượng Ngàn cũng là nữ thần bảo hộ tính mạng của người dân trước các thế lực ma quỷ.

3. Mẫu Thoải Phủ (Mẫu Đệ Tam) trong Tam Toà Thánh Mẫu

Mẫu Thoải Phủ hay Mẫu đệ Tam cai quản miền biển hay mặc quần áo màu trắng. Bà là vị Mẫu bảo hộ cho những người cai quản biển cả, sông nước để họ luôn được bình yên và an lành. Mẫu Thoải Phủ cũng được coi là người cai quản các loài thuỷ quái.

Các truyền thuyết về Tam Toà Thánh Mẫu

Tín ngưỡng thờ cúng Tam Toà Thánh Mẫu là một trong những tín ngưỡng dân gian lâu đời nhất tại Việt Nam. Tín ngưỡng này bày tỏ sự kính trọng của nhân dân đến các đấng Mẫu, những vị đã có công ơn lớn lao đối với sự nghiệp bảo hộ và chở che cuộc sống người dân.

 Truyền thuyết về Mẫu Thượng Thiên trong tam toà thánh mẫu:

Mẫu Liễu Hạnh là vị thánh Nữ nổi danh nhất theo tục thờ cúng Mẫu. Mẫu Thượng Thiên được coi là hiện thân của Trời đất, cai quản Thiên Phủ. Có khả năng sáng tạo ra mây, mưa, sấm chớp là vị thần linh tối cao cai quản Vạn vật. Có nhiều truyền thuyết xung quanh sự tích của Mẫu Liễu Hạnh tuy nhiên hầu hết nhất trí rằng Mẫu là một nàng thần tiên giáng trần vượt qua nhiều kiếp luân hồi nhằm cứu giúp nhân dân. Sự tích Mẫu Liễu Hạnh giáng trần làm con gái quan trạng họ Lê. Mẫu giáng trần làm con của quan trạng họ Lê, tên là Lê Thị Quỳnh Hoa. Nàng thông minh, tài sắc vẹn toàn, song đã bị ép buộc gả cho một viên quan tham lam. Nàng đã sử dụng ma thuật nhằm diệt trừ cái xấu và cứu vớt nhân dân.

Truyền thuyết về Mẫu Thượng Ngàn trong tam toà thánh mẫu:

Mẫu Thượng Ngàn là vị Mẫu cai quản chốn núi rừng. Mẫu Thượng Ngàn hay mặc quần áo màu xanh da trời, đen và kèm theo cung tên. Mẫu Thượng Ngàn là vị Mẫu quyền uy có năng lực làm phép, ếm bùa và ban phát cho chúng sinh sức mạnh, tiền tài.

• Truyền thuyết 1: Bà là con của Đế Thích, đầu thai làm con của Hùng Vương. Khi sanh bà, mẹ do đau đớn nên đã phải vịn nhành quế. Vì vậy bà được gọi tắt là Quế Hoa Mỵ nương (tức Quế Mỵ Nương).
• Truyền thuyết 2: Bà là con của thần núi Tản Viên Sơn tinh cùng với Mỵ Nương (theo truyền thuyết Sơn Tinh – Thuỷ Tinh). Theo truyền thuyết này, bà được bố mẹ lấy tên là La Bình. Khi còn bé, La Bình đã nổi danh là xinh đẹp, giỏi giang. Khi lớn lên nàng lại phụ giúp cha quản lý các miền núi rừng, dạy bảo dân chúng. Nàng thường tỏ mình là tín đồ tài giỏi thông thạo mọi việc. Vì vậy bà được các tù trưởng kính trọng tôn sùng.

 Truyền thuyết về Mẫu Thoải Phủ trong tam toà thánh mẫu:

Mẫu Thoải Phủ là vị Mẫu cai trị cõi nước. Mẫu Đệ Tam Thoải Tiên hay khoác xiêm y màu trắng trên ngựa có cầm theo gậy như ý. Mẫu Thoải Phủ là vị Mẫu nhân từ, có quyền năng phù hộ cho người dân khoẻ mạnh, mùa màng tươi tốt.

• Truyền thuyết Vua Kinh Dương Vương và Long Nữ – Theo truyền thuyết, từ thủa sơ khai, vua Kinh Dương Vương đã du hành khắp nơi nhằm mở mang bờ cõi. Một lần khác, ông gặp gỡ một tín đồ con gái nhan sắc t trần, gọi là Long Nữ, con dâu của Long Vương. Vua say đắm bởi sắc đẹp cùng đức hạnh của Nàng và đã kết hôn với nàng. Hạ sinh thành Lạc Long Quân và Âu Cơ. Sau khi kết duyên, Long Nữ đậu thai và đẻ ra một bọc trăm trứng tạo nên trăm đứa con đều mạnh khoẻ. Do vua Kinh Dương Vương là người con Trời, không thể nào ở lâu trên trời cho nên đã phân chia con với Long Quân. Vua Lạc Long Quân đưa năm mươi đứa con xuống biển cả quản lý đại dương. Âu Cơ đem năm mươi đứa con lên trời lập nên vương quốc.
• Truyền thuyết tại Nghệ An: Theo truyền thuyết ở Nghệ An, vua Kinh Dương Vương cùng Âu Cơ gặp nhau trên dòng sông Lam, trước đây tên là sông Thanh Long. Nơi còn lưu giữ nhiều dấu vết về buổi gặp gỡ truyền thuyết trên, gồm đền Cuông, đền Củi. ..Lễ hội đền Cuông thường cử hành vào khoảng tháng 3 âm lịch mỗi năm nhằm ghi nhớ công ơn của vua Kinh Dương Vương và Lạc Long Quân.

Đền thờ Tam Toà Thánh Mẫu ở đâu ?

Các đền thờ có Tam Toà Thánh Mẫu như:

• Đền Thác Bờ

• Đền Cô Năm Suối Lân

• Đền thờ Bà Chúa Tộc Mọi- Thái Nguyên

• Cảnh đẹp đền Bảo Hà về Đêm

• Cổng đền Bảo Hà- thờ Quan Hoàng Bảy

• Ngôi đền Trần Quốc Nghiễn dựa núi, mặt nhìn ra biển khơi Hạ Long

• Đền Bà Chúa Đá Đen

• Cổng đền cô bé suối ngang

• Cổng Đền Cổ Mễ

• Toàn cảnh đền suối ngang

• Đền Quát- Nơi thờ Lục Bộ Trần Triều tại Hải Dương

• Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên gần đền vua cha Bát Hải

• Đền Thờ Mẫu Thoải Cửa Đông

• Toàn cảnh đền cô bé Chí Mìu

• Đền chúa bà thờ Đệ Nhất thượng Thiên- Đông Sơn, Yên Thế, Bắc Giang, Việt Nam

• Quang cảnh đền Kỳ cùng

• Phủ chính thờ cô bé cửa suốt tại đền cặp tiên

• Đền Chợ Củi – Thờ Quan Hoàng Mười Hà Tĩnh

• Cô Đôi Thượng Ngàn tại Đền Thượng Bồng Lai- Cao Phong

Ai nên thờ Tam Toà Thánh Mẫu

Theo quan điểm dân gian, tất thảy mọi người đều có thể thờ Tam Toà Thánh Mẫu. Tuy nhiên, nhóm người dưới đây được coi là không nên thờ Thánh Mẫu:

1. Những người có niềm tin vào tín ngưỡng thờ Mẫu:

Đây là điều kiện cần thiết để con người thờ cúng Thánh Mẫu được hiệu quả. Niềm tin sẽ giúp con người gắn kết hơn với từng vị Thánh Mẫu, từ đó cảm nhận được sự chở che và phù hộ của chư Thánh Mẫu.

2. Những người gặp khó khăn trong cuộc sống:

Tam Toà Thánh Mẫu là những vị Bề trên, luôn sẵn lòng trợ giúp khi người gặp khó khăn. Khi gặp trở ngại trong đời sống, con người hãy cầu khẩn lên Thánh Mẫu để được giúp đỡ.

3. Những người làm nghề liên quan đến sông nước, rừng núi:

Tam Toà Thánh Mẫu cai quản tất cả cõi người, cõi trời và cõi nước. Do đó, những người làm công việc liên quan đến những ngành nghề trên cũng nên thờ cúng Thần Tài để được chư Mẫu chở che và phù hộ.

4. Những người muốn cầu tài, cầu lộc, cầu bình an:

Tam Toà Thánh Mẫu có tác dụng ban cho con người tiền tài, may mắn và bình yên. Do đó, những người mong muốn cầu tài, cầu lộc, cầu sức khoẻ cũng nên thờ cúng Thánh Mẫu.

Người có căn Tam Toà Thánh Mẫu

Người có căn Thánh Mẫu là những người được coi là có mối liên hệ mật thiết với ba bà Mẫu trong Dân gian: Mẫu Liễu Hạnh, Mẫu Thượng Ngàn và Mẫu Thoải Phủ.

Dấu hiệu nhận biết người có căn Tam Toà Thánh Mẫu:

• Có những giấc mơ liên quan đến Thánh Mẫu: Mơ thấy các bà Mẫu, mơ thấy miếu thờ Thánh Mẫu, mơ thấy thực hiện nghi thức hầu đồng, . ..
• Có những hiện tượng tâm linh đặc biệt: Hay bị ác mộng, dễ đau ốm, thường xuyên gặp tai nạn, dễ bị vong theo, . ..
• Có cảm xúc đặc biệt khi đến miếu thờ Tam Toà Thánh Mẫu: Cảm thấy bình an, vui vẻ, thích múa, muốn ca hát, . ..
• Có năng khiếu đặc biệt: Có thể ca hát, tập võ, xem bói, . ..

Khi một người được xác định là có căn Tam Toà Thánh Mẫu, họ cần:

• Đi lễ và khấn Mẫu: Cầu cho con đường tu tập được thuận buồm xuôi gió.
• Hầu đồng: Đây là nghi thức cần thiết giúp người có căn Thánh Mẫu được nối kết với các bậc Thánh Mẫu và hoàn thành sứ mạng của mình.
• Sống hợp đạo đức: Người có căn Thánh Mẫu phải ăn ở nhân từ, độ lượng, cứu giúp người lương thiện.

Văn khấn lễ Tam Toà Thánh Mẫu

Kính lạy:

• Tam Toà Thánh Mẫu
• Bát Bộ Sơn Trang
• Các quan, ngự hầu, chầu bà, cô cậu, lính tráng trong điện.

Con tên là: (họ tên đầy đủ)

Ngụ tại: (địa chỉ)

Hôm nay, ngày (âm lịch), con thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả dâng lên Tam Toà Thánh Mẫu và Bát Bộ Sơn Trang và các vị quan, ngự hầu, chầu bà, cô cậu, lính tráng trong điện.

Con xin phép được:

• Tấu trình về những khó khăn, muộn phiền trong cuộc sống của con.
• Xin Tam Toà Thánh Mẫu và Bát Bộ Sơn Trang phù hộ độ trì cho con sức khỏe, bình an, may mắn, tài lộc.
• Xin cho gia đình con được an khang, thịnh vượng, hạnh phúc.
• Xin cho đất nước được thái bình, thịnh vượng, muôn dân được ấm no, hạnh phúc.

Con xin Tam Toà Thánh Mẫu và Bát Bộ Sơn Trang chứng giám lòng thành của con.

Bản văn khấn đầy đủ:

Kính lạy:

• Tam Toà Thánh Mẫu
• Bát Bộ Sơn Trang
• Các quan, ngự hầu, chầu bà, cô cậu, lính tráng trong điện.

Con tên là: (họ tên đầy đủ)

Ngụ tại: (địa chỉ)

Hôm nay, ngày (âm lịch), con thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả dâng lên Tam Toà Thánh Mẫu và Bát Bộ Sơn Trang và các vị quan, ngự hầu, chầu bà, cô cậu, lính tráng trong điện.

Con xin phép được:

• Tấu trình về những khó khăn, muộn phiền trong cuộc sống của con.
• Xin Tam Toà Thánh Mẫu và Bát Bộ Sơn Trang phù hộ độ trì cho con sức khỏe, bình an, may mắn, tài lộc.
• Xin cho gia đình con được an khang, thịnh vượng, hạnh phúc.
• Xin cho đất nước được thái bình, thịnh vượng, muôn dân được ấm no, hạnh phúc.

Con xin tấu trình:

• Con là (họ tên đầy đủ), sinh năm (năm sinh), ngụ tại (địa chỉ).
• Cuộc sống của con hiện đang gặp nhiều khó khăn, muộn phiền (nêu ra những khó khăn, muộn phiền).
• Con thành tâm cầu xin Tam Toà Thánh Mẫu và Bát Bộ Sơn Trang phù hộ độ trì cho con sức khỏe, bình an, may mắn, tài lộc.
• Xin cho con được gặp nhiều thuận lợi trong công việc, cuộc sống.
• Xin cho gia đình con được an khang, thịnh vượng, hạnh phúc.
• Xin cho đất nước được thái bình, thịnh vượng, muôn dân được ấm no, hạnh phúc.

Con xin hứa:

• Sống tốt đời đẹp đạo, làm việc thiện, giúp đỡ người gặp khó khăn.
• Luôn giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
• Trân trọng và biết ơn công lao của các vị thánh thần.

Con xin Tam Toà Thánh Mẫu và Bát Bộ Sơn Trang chứng giám lòng.