1. Nghi thức mở phủ, trình đồng trong tín ngưỡng thờ Mẫu:

Nghi thức mở phủ và hầu đồng được coi là những nét đặc trưng quan trọng trong văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu. Nghi thức mở phủ trình đồng là những nghi thức chứng tỏ sự liên kết giữa con người (đồng nhân) và thế giới tâm linh (các vị thánh thần).

• Đối với đồng nhân: Mở phủ, hầu đồng là nghi thức khai mở con đường tâm linh, đưa các đồng nhân tiếp cận với các bậc thánh Mẫu và được họ dìu dắt và phù hộ. Đây cũng là nghi thức cam kết của đồng nhân đối với sứ mệnh phụng sự thánh Mẫu, cứu giúp chúng sinh.
• Đối với cộng đồng: Nghi thức mở phủ, hầu đồng nhằm giữ gìn và phát huy tín ngưỡng thờ Mẫu, một nét đẹp văn hoá lâu đời của người Việt Nam. Nghi thức cũng bày tỏ lòng thành kính, tri ân đến các vị thánh Mẫu, những vị nữ thần đã chở che bảo vệ đời sống của người dân.

Trình đồng mở phủ là nghi thức mà người được xưng là “con đồng” sẽ trở thành một bộ phận của tín ngưỡng, được phép hầu đồng, giao lưu và nguyện cầu với các bậc thánh Mẫu trong Tứ Phủ.

Có hai loại mở phủ trình đồng:

• Mở phủ trình đồng ban đầu: dành cho những trường hợp mới có căn đồng, chưa hề hầu đồng. Nghi lễ sẽ giúp đỡ họ lập sớ, hầu đồng, khai ấn tại các nhà Mẫu và ban phép các con đồng.
• Mở phủ trình đồng thường niên: Nghi lễ này được tổ chức dành cho những người đã có căn đồng và đã hầu đồng. Qua nghi lễ này, họ được giúp đỡ để tạ ơn các vị thánh Mẫu, cầu an cho bản thân và gia đình, đồng thời nâng cao năng lực tâm linh và sức khỏe của mình.

Nghi Thức TRÌNH ĐỒNG MỞ PHỦ Diễn Ra Như Thế Nào ?

1. Nghi thức mở phủ trình đồng được thực hiện bởi những người thầy có kinh nghiệm, bao gồm nhiều bước phức tạp. Các bước cơ bản để trình đồng mở phủ được thực hiện trong quá trình này là:

1. Lễ cáo yết: Thông báo cho các vị thánh Mẫu về việc mở phủ trong lễ cáo yết.
2. Lễ tạ ơn: Bày tỏ lòng biết ơn đối với các vị thánh Mẫu đã che chở và phù hộ trong lễ tạ ơn.
3. Lễ trình đồng: Con đồng trình diện trước các vị thánh Mẫu để biểu lộ lòng thành kính và mong muốn được hầu đồng trong lễ trình đồng.
4. Lễ khai quang: Mở cửa phủ cho con đồng và giúp họ kết nối với các vị thánh Mẫu là mục tiêu của lễ khai quang.
5. Lễ ban phép: Ban phép cho con đồng là nhằm giúp họ có sức khỏe và năng lực để hầu đồng, do các vị thánh Mẫu ban phép trong lễ ban phép.
6. Lễ tạ mã: Cuối cùng, việc tạ ơn các vị thánh Mẫu và các vong linh đã tham gia vào nghi lễ.

2. Người hầu đồng: trong nghi lễ hầu đồng, các thanh đồng (người mở phủ) sẽ hát chầu văn, nhảy múa thắp nhang để mời các bậc thánh Mẫu giáng đồng. Khi các vị thánh Mẫu giáng đồng, họ sẽ nhập vào thể xác của đồng chủ và ban phát lời chúc phúc, lời khuyên, phước lành cho mọi người. Các bước trong nghi thức hầu đồng:

1. Lễ tế: Bày lễ vật dâng lên các bậc thánh Mẫu, như hoa quả, bánh trái, hương, tiền vàng, . ..
2. Hầu đồng: Các thanh đồng (khi đã được mở cửa phủ) sẽ hát chầu văn, nhảy múa thắp nhang để mời các bậc thánh Mẫu xuống đồng.
3. Khai lễ: Thầy cúng tiến hành các nghi lễ nhằm mở cửa phủ đón đồng tế để họ hoà nhập với cõi thần linh.
4. Trình đồng: Đồng tế được các thanh đồng dẫn dắt, tiến hành các nghi lễ để tiếp nhận đồng từ các bậc thánh Mẫu.
5. Chầu văn: Các thanh đồng hát chầu văn nhằm tạ ơn các bậc thánh Mẫu và cầu chúc những điều tốt lành đối với cá nhân, gia đình và xã hội.

Chuẩn bị gì cho lễ trình đồng mở phủ ?

Lễ vật cho lễ hầu đồng mở phủ tương đối phong phú và đa dạng, phụ thuộc vào hoàn cảnh của từng người. Tuy nhiên, có một vài lễ vật căn bản không thể nào thiếu, như:

• Lễ vật dâng Mẫu: 12 mâm lễ theo 12 cửa phủ, mỗi phủ có 1 mâm lễ riêng. Lễ vật bao gồm: hoa quả, oản, tiền vàng, bánh kẹo, trầu cau, rượu, chè…

  • Lễ vật dâng Cô Bơ Thoải Cung: 12 quả trứng gà luộc, 12 chén chè kho, 12 nải chuối, 12 bông hoa hồng, 12 nén hương, 12 tờ tiền vàng.
  • Lễ vật dâng Quan Lớn: 12 chén rượu nếp, 12 điếu thuốc, 12 quả trứng gà sống, 12 nắm gạo, 12 lá trầu, 12 quả cau.
  • Lễ vật dâng Đức Vua Cha Bát Hải: 1 con gà trống luộc, 1 con lợn quay, 1 mâm xôi, 1 mâm bánh chưng, 1 mâm bánh giầy, 1 mâm hoa quả, 1 mâm oản, 1 mâm tiền vàng.

• Lễ vật dâng các ban khác:

  • Lễ vật dâng ban Ngũ Hổ: 1 con ngựa giấy, 1 bộ mũ áo quan võ, 1 mâm xôi, 1 mâm thịt sống, 1 mâm rượu nếp.
  • Lễ vật dâng ban Thanh Xà, Bạch Xà: 1 con rắn bằng giấy, 1 mâm hoa quả, 1 mâm oản, 1 mâm tiền vàng.
  • Lễ vật dâng ban Thánh Mẫu Liễu Hạnh: 1 bộ quần áo đẹp, 1 mâm hoa quả, 1 mâm oản, 1 mâm tiền vàng.

Trang phục hầu đồng:

Người hầu đồng cần chuẩn bị trang phục phù hợp với mỗi cửa phủ. Trang phục phải được làm với vải tốt, màu sắc rực rỡ và có đầy đủ phụ kiện đính kèm. Người hầu đồng cần chuẩn bị trang phục phù hợp với mỗi ban, ví dụ:

• Hầu Quan Hoàng: áo bào đỏ, mũ cánh chuồn, hia,…
• Hầu Cô Bơ: áo cánh mỏng, váy đụp, tóc vấn cao,…
• Hầu Mẫu Thoải: áo dài xanh, tóc vấn cao,…

3. Ý nghĩa tâm linh của việc trình đồng mở phủ:

Mở phủ là nghi lễ tâm linh quan trọng nhất theo tín ngưỡng thờ cúng Mẫu Tứ Phủ của người Việt Nam. Nghi lễ này có nhiều ý nghĩa sâu xa:

1. 1. Kết nối với các vị thánh Khác: Mở phủ là cánh cổng để con đồng đến với các vị thánh Mẫu trong Tứ Phủ. Thông qua nghi lễ này, con đồng được cấp phép, khai mở khả năng tâm linh để tham gia hầu đồng, nguyện cầu và đón nhận thông tin từ các vị thánh Mẫu.
2. 2. Hoàn thiện sứ mệnh tâm linh: Mỗi con đồng đều có một sứ mệnh tâm linh riêng biệt. Mở phủ giúp con đồng hiểu sâu thêm về sứ mệnh của mình, đồng thời trao cho họ sức mạnh và năng lượng nhằm thực hiện sứ mệnh đó.
3. 3. Cầu nguyện cho cá nhân và gia đình: Mở phủ là cơ hội giúp con đồng cầu an cho cá nhân, gia đình và những người lân cận. Lễ nghi bày tỏ lòng thành tôn kính, tri ân và cầu mong được các vị thánh Mẫu chở che, bảo vệ.
4. 4. Góp phần giữ gìn và phát triển bản sắc văn hoá tín ngưỡng: Mở phủ là một nghi lễ đặc biệt thuộc tín ngưỡng thờ cúng Mẫu Tứ Phủ. Việc thực hành nghi lễ này nhằm giữ gìn và phát triển bản sắc văn hoá dân tộc, bày tỏ lòng thành kính cùng niềm tin tâm linh của người Việt Nam.

4. Những lưu ý khi thực hiện nghi thức trình đồng mở phủ:

Trước khi thực hiện nghi thức mở phủ, nên:

• Tham khảo ý kiến của thầy cúng uy tín: Việc lựa chọn thầy cúng uy tín, có chuyên môn và hiểu biết sâu sắc tín ngưỡng thờ Mẫu là rất cần thiết. Thầy cúng sẽ giúp bạn chuẩn bị lễ vật, trang phục cùng các nghi thức cần thiết.
• Chuẩn bị tâm thế: Mở phủ là một nghi thức tâm linh đặc biệt, do đó bạn cần chuẩn bị tâm thế bình tĩnh, thanh tịnh và trang nghiêm.
• Chuẩn bị lễ vật: Lễ vật dâng cúng cần đảm bảo chuẩn bị tươm tất, chu đáo theo chỉ dẫn của thầy cúng.
• Chuẩn bị trang phục: Trang phục tham gia nghi thức mở cửa phủ cần đảm bảo lịch sự, trang nghiêm và đúng với nội quy của đền, phủ.

Trong khi thực hiện nghi thức mở phủ:

• Giữ sự thành tâm và tôn kính: Thực hiện theo chỉ dẫn của pháp sư, không cố chen lấn, xô đẩy hay có những cử chỉ bất lịch sự.
• Tập trung vào nghi thức: Không nghĩ ngợi linh tinh hoặc trò chuyện nhảm xung quanh lúc nghi thức đang diễn ra.
• Lắng nghe lời phán của thánh Mẫu: Lời phán của thánh Mẫu là lời dạy quý giá để bạn định hình bản thân và xử lý những khúc mắc trong lòng.

Sau khi thực hiện nghi thức mở phủ:

• Giữ gìn lời hứa với thánh Mẫu: Sau lễ mở phủ, bạn cần giữ đúng lời hứa đã hứa với thánh Mẫu, chẳng hạn như ăn chay, giữ gìn tâm hồn trong sạch, . ..
• Tham gia các hoạt động tâm linh: Tham gia các hoạt động tâm linh ở đền, phủ nhằm tăng cường gắn kết với thánh Mẫu cùng cộng đồng.
• Sống tốt đời đẹp đạo: Mở phủ là một sự kiện trọng đại đối với cuộc đời, vì thế bạn cần sống tốt đời đẹp đạo để không phụ lòng thánh Mẫu.

5. Chi phí trình đồng mở phủ bao nhiêu ?

Chi phí trình đồng mở phủ không cố định và có thể dao động rất lớn, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như:

Loại hình trình đồng:

• Trình đồng cầu phúc: Cũng bao gồm các nghi thức đơn giản như khấn vái, dâng hương hoa, cầu sao giải hạn. Chi phí cho loại hình này thông thường khoảng từ vài ba triệu đến hàng chục triệu đồng.
• Trình đồng cầu an: Bao gồm các nghi thức khấn vái, cầu tài, ban phước, giải nạn. Chi phí cho loại hình này cũng cao hơn trình đồng thông thường, khoảng chừng vài ba chục triệu đến hàng trăm triệu đồng.
• Trình đồng khai ấn: Là nghi thức quan trọng nhất trong tín ngưỡng thờ Mẫu, bao gồm nhiều nghi thức cầu kỳ và tốn kém. Chi phí cho loại hình này có khi lên đến vài trăm triệu, hoặc cả tỷ đồng.

Ngoài ra, chi phí trình đồng mở phủ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như:

• Loại lễ vật: Lễ vật càng sang trọng, giá trị, chi phí càng cao.
• Trang phục: Trang phục cho người trình đồng cũng có thể ảnh hưởng đến chi phí.
• Số lượng đồ mã: Đồ mã càng nhiều, chi phí càng cao.

6. Không trình đồng mở phủ có được không ?

Việc có cần trình đồng mở phủ hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Căn số: Nếu bạn có căn đồng, hoặc số lính thì việc trình đồng mở phủ là bắt buộc để bạn nhanh chóng thực hiện nhiệm vụ của mình.
• Sức khoẻ: Nghi lễ trình đồng mở phủ có thể mất vài ngày và yêu cầu sức khoẻ tốt. Nếu bạn không đủ sức khoẻ, bạn có thể xem xét việc không trình đồng.
• Điều kiện tài chính: Kinh phí thực hiện nghi lễ trình đồng mở phủ có thể tương đối cao. Nếu bạn không có khả năng tài chính, bạn hãy xem xét việc không trình đồng.
• Tâm nguyện: Nếu bạn có tâm nguyện mong muốn trình đồng mở phủ nhằm cầu mong may mắn, tiền tài, sức khoẻ cho bản thân và người nhà, bạn hãy tiến hành nghi lễ này.

Tuy nhiên, bạn cũng cần biết rằng nghi lễ trình đồng mở cửa phủ không phải là nghi lễ bắt buộc. Nếu bạn không có căn đồng, số lính, bạn không có sức khoẻ, điều kiện tài chính, bạn không cần phải làm nghi thức này.