Khái niệm Thờ Mẫu là gì ?
Thờ Mẫu là một tín ngưỡng dân gian thuần Việt có lịch sử lâu đời và luôn song hành cùng với sự phát triển của xã hội. Tín ngưỡng thờ Mẫu thể hiện sự kính trọng, ngưỡng mộ, và tôn thờ các bậc thần linh được gọi chung là “Mẫu”.
Có hai hình thức thờ Mẫu chính:
-
Thờ Mẫu Tam phủ: bao gồm Thiên phủ, Diêm Vương, và Âm phủ. Mỗi phủ có các vị Thần riêng biệt, đại diện cho các quyền lực thiên nhiên như bầu trời, đất đai, sông ngòi.
-
Thờ Mẫu Tứ phủ bao gồm bốn phủ:
- Phủ Dầy: do Mẫu Liễu Hạnh cai quản là nơi thờ Mẫu chính trong tín ngưỡng Tứ phủ.
- Phủ Tây Thiên: do Mẫu Thượng Ngàn cai quản gắn liền với núi rừng và các vị thần linh trong tín ngưỡng dân gian.
- Phủ Nhạc: do Mẫu Thoải cai quản gắn liền với sông nước và các vị thần linh trong tín ngưỡng dân gian.
- Phủ Tiên Hương: do Mẫu Sòng Sơn cai quản gắn liền với việc cầu tài lộc và công danh.
Tìm hiểu về Đạo Mẫu ở miền Bắc
Tín ngưỡng thờ Mẫu là một tín ngưỡng dân gian lâu đời tại miền Bắc Việt Nam trải khắp đồng bằng Bắc Bộ xuống duyên hải Bắc Trung Bộ và dừng chân ở Huế. Huế đóng vai trò là địa điểm diễn ra quá trình giao thoa và phát triển giữa tín ngưỡng thờ cúng Thánh Mẫu và sự hiện diện của tín ngưỡng thờ Thiên Y A Na và tín ngưỡng Champa với tư cách là nữ thần. Huế thuộc Đạo Mẫu Miền Trung, để tìm hiểu về đạo Mẫu miền trung mời bạn đọc qua bài viết này: Đạo Mẫu miền Trung là gì ? Tìm hiểu về Đạo Mẫu miền Trung
Thời tiền sử tín ngưỡng thờ của Miền Bắc Việt Nam:
- Tín ngưỡng thờ Mẫu bắt nguồn từ tục thờ Mẫu Âu Cơ, Mẹ Lúa, Mẹ Nước thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần linh cai quản thiên nhiên.
Thời phong kiến: Tín ngưỡng thờ Mẫu chịu ảnh hưởng của Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo do nhập do đó hình thành nên hệ thống Tam Tứ Phủ với các vị Mẫu được hệ thống hóa và thần thánh hóa điển hình như:
- Thế kỷ 15: vua Lê Lợi phong Liễu Hạnh làm “Quốc Mẫu” sau khi bà giúp ông đánh tan quân Minh.
- Thế kỷ 16-17: tín ngưỡng thờ Mẫu phát triển mạnh mẽ, nhiều đền, phủ được xây dựng để thờ phụng các vị Mẫu.
- Thế kỷ 18-19: tín ngưỡng thờ Mẫu bị ảnh hưởng bởi Nho giáo và Phật giáo, các nghi lễ thờ cúng được hệ thống hóa và quy củ hơn.
Thời hiện đại: Tín ngưỡng thờ Mẫu tiếp tục phát triển, tuy có sự mai một do ảnh hưởng của các tư tưởng mới nhưng vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân.
- Thế kỷ 20: trải qua nhiều biến động lịch sử, tín ngưỡng thờ Mẫu tại Miền Bắc vẫn được duy trì và phát triển.
- Ngày nay: tín ngưỡng thờ Mẫu là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân Miền Bắc, thu hút nhiều người tham gia.
Các nhánh Đạo Mẫu miền Bắc phổ biến
- Tín ngưỡng thờ Sơn Trang
Để tìm hiểu thêm tín ngường thờ Sơn Trang tại Miền Bắc là gì mời bạn đọc thêm tại đây: https://skyhome.vn/tin-nguong-tho-son-trang
Để tìm hiểu tín ngưỡng thờ tứ phủ tại Miền Bắc là gì thì bạn hãy đọc thêm thông tin chi tiết tại đây: https://skyhome.vn/than-dien-tu-phu/
Ngoài ra bên cạnh thờ đạo Mẫu tại miền Bắc, người dân còn thờ thêm các vị tướng được thần thánh hoá từ anh hùng dân tộc như Trần hưng đạo, Bác Hồ, các vị thần làng hoặc các bộ trần triều…..