Thánh Mẫu Đền Suối Mỡ là ai ?
Thánh Mẫu Đền Suối Mỡ được gọi là Thánh Mẫu Quế Mỵ Nương con của vua Hùng Định Vương thứ 18. Theo tương truyền, bà đã sinh ra dưới gốc quế rồi về cùng dân làng đào suối đem lại nguồn nước sạch cùng thức ăn đầy đủ cho dân làng. Sau ngày bà mất, nhân dân dựng đền thờ phụng nhằm ghi nhớ công lao và suy tôn bà là Thánh Mẫu Thượng Ngàn. Đền Suối Mỡ là một trong những đền thờ Thánh Mẫu lớn nhất Việt Nam.
Sự tích Thánh Mẫu đền Suối Mỡ
Hoàng hậu An Nương mang bầu 3 năm 3 tháng 10 ngày mới sinh hạ công chúa Quế Mỵ Nương. Khi công chúa được 10 tuổi, vua cha đã xây dựng hoàng cung riêng cho bà tại núi Dành (ngày nay là xã Nghĩa Phương, Lục Nam, Bắc Giang). Vào một ngày mùa hè, công chúa đang chơi đùa giữa rừng và thấy một cụ già đang khát nước. Bà đã sử dụng ma thuật tạo ra lượng nước mát mẻ giúp cụ già. Cảm kích trước lòng tốt bụng của công chúa, cụ già tặng cho bà một chiếc gậy thần kỳ có sức mạnh làm mát mọi thứ. Nương nhờ chiếc gậy thần kỳ, công chúa đã giúp đỡ cụ già mở cửa suối, đem lại lượng nước mát giúp cụ già. Sau ngày bà mất, nhân dân dựng đền thờ phụng nhằm ghi nhớ công lao và suy tôn bà là Thánh Mẫu Thượng Ngàn.
Quần thể di tích bên dòng Suối Mỡ
Nằm nép mình trong rừng núi xanh tươi mát mẻ, đền Suối Mỡ là một quần thể di tích lịch sử văn hoá gắn liền với sự tích nàng công chúa Quế Mỵ Nương, con gái vua Hùng Định Vương. Dọc theo con suối Mỡ êm đềm là ba ngôi đền: đền Hạ, đền Trung và đền Thượng, tạo thành một quần thể di tích cổ kính, thiêng liêng.
- Đền Hạ: Nằm kề bên dòng suối, đền Hạ thờ phụng Thánh Mẫu và các vị thần linh theo đạo Mẫu.
- Đền Trung: Cách đền Hạ khoảng 2km, đền Trung cũng thờ Thánh Mẫu và các vị thần linh theo đạo Mẫu.
- Đền Thượng (đền Vực Mỡ): Nằm cách đền Trung 2,5km, đền Thượng là nơi ghi dấu nhiều truyền thuyết về công chúa Quế Mỵ Nương. Đền được xây dựng trong hang động đá tự nhiên, tạo nên khung cảnh huyền bí, linh thiêng.
Ngoài ba ngôi đền trên, khu di tích Suối Mỡ còn có nhiều di tích lịch sử như Bãi Quần Ngựa, Đền Trần, di tích Ba Dinh Bảy Nền, chùa Hòn Trứng, đình Xoan và chùa Hồ Bấc. Nơi đây không những là điểm tham quan linh thiêng hấp dẫn du khách gần xa mà còn là nơi gìn giữ những di tích lịch sử văn hoá quý giá.
Lễ hội đền Suối Mỡ
Lễ hội đền Suối Mỡ là một lễ hội dân gian được tổ chức vào khoảng từ 30/3 – 2/4 âm lịch mỗi năm ở đền Suối Mỡ, xã Nghĩa Phương, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Lễ hội thu hút đông đảo du khách gần xa về tham gia, cầu mong bình an và may mắn. Lễ hội đền Suối Mỡ có nhiều hoạt động văn hoá truyền thống đặc sắc:
- Rước kiệu: Lễ rước kiệu được tổ chức từ đền Hạ lên đền Trung và đền Thượng. Kiệu được rước trong tiếng kèn, tiếng trống và những điệu múa cổ truyền thống.
- Dâng hương: Du khách đến dâng hương tại các đền để cầu nguyện bình an, may mắn và sức khỏe.
- Hát chầu văn: Các nghệ nhân hát chầu văn sẽ hát những bài chầu văn để ca ngợi công đức của các vị thánh Mẫu.
- Múa cổ: Các điệu múa cổ như múa lân, múa rồng, múa tiên… được trình diễn trong lễ hội.
Lễ hội đền Suối Mỡ là một nét đẹp văn hoá tâm linh độc đáo của người Việt Nam. Lễ hội bày tỏ lòng thành kính, tri ân đến các bậc thánh Mẫu và cầu chúc những điều tốt lành trong cuộc sống. Lễ hội đền Suối Mỡ là một di sản văn hoá phi vật thể quốc gia đáng được bảo vệ và phát triển. Lễ hội là một điểm tham quan du lịch văn hoá tâm linh thu hút du khách gần xa.