Gỗ trắc có danh pháp khoa học là Dalbergia cochinchinensis, là loài thực vật thuộc họ Đậu được Pierre mô tả khoa học lần đầu tiên năm 1898. Trong danh pháp hai phần thì tính từ cochinchinensis là chỉ xuất xứ Nam Kỳ của xứ Đông Dương thuộc Pháp cũ.

Cây gỗ trắc dây phân bố ven rừng hoặc ven suối. Vỏ cây trắc dây có thể được dùng ăn trầu. Cây trắc dây phân bố ở Nam Trung Quốc và Việt Nam. Ở nước ta, cây mọc ven rừng, rừng ngập nước đến 1500m khắp nơi, có nhiều ở vùng núi Ngọc lĩnh (Kon Tum) và đèo Bảo lộc (Lâm Ðồng). Trắc dây đẹp nhất là loại ở ĐắcLắk, hiện nay rất hiếm.

Gỗ trắc dây có tên thường gọi: Gỗ Trắc dây, Ðăng trườn, Trắc bụi. Tên khoa học của gỗ trắc dây: Dalbergia rimosa Roxb. Họ khoa học: thuộc họ Dâu – Fabaceae.

• Cây gỗ trắc dây mọc thành cây bụi lớn hoặc dây leo, dài 10-15m, trắc dây sống tựa vào thân cây to khác để phát triển tương tự như cây nhót hay cây hoa giấy. Nhánh non thường khúc khữu dạng sóng. Lá mọc cách, dạng lá kép lông chim lẻ, có từ 7-13 lá chét. Lá chét đính so-le trên cuống kép. Lá chét có phiến lá hình xoan thuôn. Khi lá chét khô có màu hơi đỏ mặt trên và xám mặt dưới. Hoa tự tán mọc ra từ nách lá.
• Tràng hoa cây trắc dây có màu trắng hoặc ngả vàng.
• Quả cây trắc dây dạng đậu dài 6–8 cm, mỗi quả chỉ có 1 hạt, hạt hình thận dẹp có kích thước 1,2 cm.

ĐẶC ĐIỂM GỖ TRẮC DÂY

• Gỗ Trắc thuộc cây gỗ lớn, gỗ rất cứng, rất nặng, rất dai không bị cong vênh, chịu mưa nắng rất tốt, bàn ghế giường tủ đóng bằng gỗ trắc có thể tồn tại hàng trăm năm.
• Thớ gỗ trắc rất mịn, vân chìm nổi lên như đám mây
• Gỗ trắc có mùi chua nhưng không hăng
•  Trong gỗ trắc có tinh dầu khi quang giất ráp hoặc lau chùi thì tinh dầu nổi lên rất bóng, khi đốt lên có mùi thơm dịu và tàn màu trắng ngà.
• Gỗ trắc là loại gỗ quý có giá trị cao và ngày càng khan hiếm, gỗ trắc dây có giá trị kém hơn so với gỗ trắc đen và trắc đỏ

PHÂN BIỆT TRẮC DÂY VÀ TRẮC CHÍNH THỐNG

Vì gỗ Trắc là loại gỗ còn rất lạ trên thị trường nên thực tế trắc dây ít được người chơi biết đến. Trong một số sản phẩm nội thất bằng gỗ trắc đôi khi bị nhồi 1 số chi tiết hoặc toàn bộ Trắc Dây. Người mới chơi đồ trắc phân biệt giữa trắc dây với trắc chính thống quả thực là không đơn giản nhất là khi đã là thành phẩm. Với trắc chính thống khi dùng cưa đục cắt lớp mỏng trên bề mặt gỗ có mầu tươi hệt như mầu củ cà rốt có mùi thơm hắc . Với Trắc dây thì không mùi, thịt của gỗ có mầu nâu nhạt …

Gỗ trắc được xếp vào loại gỗ quý, màu đỏ tươi, thớ mịn, dòn, dề gia công, mặt cắt mịn sau khi khô không nẻ cũng ít biến dạng, không bị mối mọt, khó mục mặt cắt dọc có hoa vân đẹp, rất cứng. Gỗ trắc rất có giá trị kinh tế, dùng đóng đồ đạc cao cấp giường tủ, bàn ghế nhất là sa lông và sập, làm đồ tiện khác và đồ mỹ nghệ. Gỗ rễ màu vàng nghệ thẫm, đóng đồ dạc dùng lâu sẽ lên nước bóng như sừng. Vì là loài cây cho gỗ trắc quí nổi tiếng nên đang bị khai thác rất mạnh và môi trường sống ngày càng bị thu hẹp.

Gỗ trắc mới khai thác (skyhome.vn)

Gỗ trắc được chia làm 3 loại chính dựa trên màu sắc của gỗ là gỗ trắc đen, gỗ trắc đỏ và gỗ trắc xanh:

• 1. Gỗ trắc đỏ

Gỗ trắc đỏ là loại gỗ quý hiếm với số lượng khan hiếm, trắc đỏ thường được bán trên thị trường với mức giá khá cao, giá của gỗ trắc đỏ tùy thuộc vào tuổi của gỗ và đường kính cây gỗ. Gỗ trắc đỏ có đặc điểm thớ gỗ cứng, chắc nịch, có mùi hương dịu nhẹ, có sức lan tỏa, tạo cảm gaisc thoải mái khi sử dụng trong nội thất nhà cửa. Gỗ trắc đỏ thường sử dụng làm các đồ nội thất như giường tủ, bàn ghế gỗ, ngoài ra còn có những sản phẩm đặc trưng như chiếu hạt gỗ trắc.

Gỗ trắc đỏ với màu đỏ đậm vô cùng bắt mắt (skyhome.vn)

• 2. Gỗ trắc đen

Gỗ trắc đen có giá thành rẻ hơn gỗ trắc đỏ, tuy nhiên về chất lượng gỗ thì không hề thua kém. Gỗ trắc đen hiện nay còn trữ lượng ít nên giá thành cũng đang dần tăng lên, hiện nay khá khan hiếm tại Việt Nam. Đặc điểm gỗ trắc đen có màu nâu đen,, trên thân có những đường kẻ nâu rất đẹp mắt. Miếng gỗ sau khi cắt rất mịn và có độ bóng tự nhiên. Mùi hương của gỗ trắc đen còn có tác dụng xua đuổi côn trùng.

Nội thất từ gỗ trắc đen đem lại sự sang trọng, quý phái và đẳng cấp cho ngôi nhà của bạn. Gỗ trắc đen có độ bóng nên rất khó bám bẩn lại rất dễ dàng vệ sinh.

Thân gỗ trắc đen (skyhome.vn)

• 3. Gỗ trắc xanh

Lục bình từ gỗ trắc xanh (skyhome.vn)

Gỗ trắc xanh là loại gỗ cứng nhất và có mùi hương đậm nhất trong 3 lọa gỗ trắc. Gỗ có màu xanh rất lạ mắt. Tuy nhiên, điều đặc biệt nhất ở gỗ trắc xanh không phải là màu xanh của gỗ mà là khả năng chuyển màu nhẹ nhàng khi chiếu ánh sáng vào mặt gỗ. Mặt gỗ có độ bóng sáng tự nhiên. Gỗ trắc xanh có thể chịu được nhiệt lớn, dễ dàng gia công nên thường sử dụng trong làm các đồ thủ công mỹ nghệ cầu kỳ, thiết kế đồ gỗ phong thủy mang tính tâm linh cao, cụ thể sử dụng trong thiết kế nội thất phòng thờ, làm các lục bình gỗ,..

Gỗ trắc có giá trị lớn, giá thành cao nên việc nhận biết gỗ trắc là điều vô cùng quan trọng. Gỗ trắc có thể nhận biết qua các kinh nghiệm dân gian như sau:

1. – Ngửi mùi hương đặc trưng của gỗ: Khi ngửi gỗ trực tiếp sẽ có mùi thơm đặc trưng, khi đốt sẽ có tiếng nổ của tinh dầu và mùi thơm của tinh dầu trong làn khói
2. – Màu sắc: Có màu đen, vàng hay nâu. Gỗ trắc khi để lâu có sự xuống màu nhanh chóng thành màu nâu đen
3. – Vân gỗ chìm, vân nỏi từng lớp lên rất đẹp
4. – Tom (thớ gỗ): rất mịn , nhỏ, thi thoảng có tom màu đen.

Gỗ trắc đen châu Phi

Gỗ trắc đen châu Phi là một trong những loài gỗ quý thuộc chi Cẩm Lai, cây mọc chủ yếu tại Đông Phi. Gỗ Trắc đen châu Phi là Cây họ đậu cao 4,5-7,5 mét. Nằm ở Tanzania, Senegal, Mozambique và những nơi khác ở phía đông vùng nhiệt đới châu Phi. Gỗ có màu nâu đậm đến màu tím sậm, thường kèm theo sọc đen, phần màu trắng rất mỏng. Các vòng gỗ hàng năm không rõ ràng. Gỗ bóng, không có mùi thơm hoặc rất yếu, không có hương vị đặc biệt, kết cấu gỗ rất chắc chắn.

Gỗ trắc đen có tốt không ?

Tổng độ co ngót khối lượng gỗ khô là rất nhỏ 0,27% -0,50%, vật liệu khô có độ ổn định tuyệt vời. Trọng lượng nặng, mật độ không khí khô 1,00-1,33 g / cm3. Gỗ có khả năng kháng sâu và có khả năng chống mối mọt. Sấy khô khó khăn, vì gỗ dễ bị nứt nên quá trình này phải thực hiện chậm.

Do gỗ cứng nên gia công gỗ khá chậm, tuy nhiên các đặc tính của gỗ đã chế biến rất tốt: mật độ rất cao, khối lượng riêng lớớn 1,33 g / cm3, gỗ nặng và cứng, các vết nứt nhỏ và hiếm, gỗ bóng, và thẩm mỹ cao. Gỗ có màu nâu sẫm, và có thể nhìn thấy các sọc đen mịn. Gỗ Trắc đen bền với thời tiết và nhiệt độ, không bị co ngót , cong nứt, mùi gỗ rất nhẹ. Gỗ sau khi đánh bóng có màu đen, hoặc màu nâu bóng như ngọc bích, sang trọng và tinh tế.

Ứng dụng của gỗ trắc đen châu Phi

Gỗ trắc đen có những tính chất cơ học rất tốt, kháng mối mọt và tính thẩm mỹ tuyệt vời do vậy thường được sử dụng trong những đồ nội thất cao cấp hoặc trong điêu khắc. Người ta cũng hay dùng gỗ trắc đen để làm một số loại nhạc cụ. Các sản phẩm từ gỗ trắc đen có giá trị rất cao. Giá gỗ trắc đen châu Phi: do những đặc tính tuyệt vời nên gỗ trắc đen bị khai thác nhiều, ngày càng khan hiếm và có giá rất cao nên đến vài trăm nghìn đồng một kg.