Dù giàu sang hay nghèo khó, miền xuôi hay miền ngược, người Việt Nam đều chung một tấm lòng thành kính với tổ tiên, bất kể họ sống ở đâu hay thuộc tầng lớp xã hội nào, đều luôn giữ gìn và phát huy.
Dù cách xa nhau về địa lý, nhưng người Việt Nam vẫn luôn gắn kết với nhau qua tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, mặc dù cùng chung một tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên nhưng cách bài trí bàn thờ ở miền Bắc, miền Trung và miền Nam lại mang những nét đặc trưng riêng biệt. Hôm nay, Skyhome sẽ đưa bạn đi một vòng quanh Việt Nam để chiêm ngưỡng những phong cách trang trí bàn thờ độc đáo của từng vùng miền.
Bài trí đồ thờ bàn thờ gia tiên theo kiểu Miền Bắc
Bàn thờ gia tiên Miền Bắc thường được sắp xếp theo trật tự trang nghiêm, giữ gìn truyền thống lâu đời. Các vật phẩm cơ bản trên bàn thờ gồm: khám thờ và ngai thờ để đặt bài vị tổ tiên, trong đó ngai thờ dành cho những cụ cao tuổi nhất; hũ chóe thờ đựng muối và gạo, mang ý nghĩa phong thủy, thu hút tài lộc; bát hương thường có 3 bát, trung tâm cho Thần linh – Thổ địa, hai bên cho tổ tiên; kỷ nước 3 ly đại diện cho Tam bảo, ly giữa dâng Phật và Thánh, hai ly bên dành cho ông bà, tổ tiên; bộ kỷ nước chứa rượu hoặc nước sạch dâng cúng; và bộ đồ thờ tam sự hoặc ngũ sự, gồm đỉnh hương, đôi hạc, chân nến hoặc đôi đèn, tượng trưng cho sự linh thiêng và trang nghiêm. Cách bài trí này vừa đảm bảo tính thẩm mỹ vừa giúp thu hút tài lộc và mang đến sự cân bằng phong thủy.
- Cách bày trí bàn thờ miền Bắc ( ảnh Skyhome)
Đặc điểm bày trí bàn thờ gia tiên miền Trung
Ở Miền Trung, bàn thờ gia tiên mang đậm nét truyền thống Việt nhưng có sự giản dị và mộc mạc hơn. Sự khác biệt thể hiện rõ qua ly nước và mâm ngũ quả: ly nước được sắp xếp đơn giản, không quá cầu kỳ; mâm ngũ quả chủ yếu sử dụng các loại quả đặc trưng của địa phương, chú trọng sự thành kính hơn hình thức trang trí. Điều này phản ánh rõ đặc trưng văn hóa miền Trung, nơi thiên nhiên khắc nghiệt khiến các lễ vật được lựa chọn tinh giản nhưng vẫn đầy đủ ý nghĩa.
- Hướng dẫn cách bố trí bàn thờ của người miền Trung ( ảnh Skyhome)
Đặc điểm bày trí đồ thờ trên bàn thờ gia tiên ở miền Nam
Trong khi đó, bàn thờ gia tiên miền Nam thường được đặt trên tủ thờ hay còn gọi là “giường thờ”, gợi nhớ đến truyền thống thờ cúng trên chính chiếc giường nơi các thế hệ trước sinh sống. Trước giường thờ là bàn nghi hay bàn độc, nơi đặt các vật phẩm thờ cúng. Bộ đồ thờ miền Nam bao gồm bộ tam sự (đỉnh đồng, đôi chân nến hoặc cặp hạc ngự long quy) tượng trưng cho sự linh thiêng; bát nhang dùng để cắm hương kết nối tâm linh giữa con cháu với tổ tiên và thần linh; mâm bồng để bày hoa quả, lễ vật; bình bông đựng hoa cúng; chóe đại chứa nước, muối, gạo tượng trưng cho sự sung túc; và kỷ chén dùng để đựng nước hoặc rượu, thể hiện lòng thành kính. Trong không gian nhà miền Nam, tủ thờ thường đặt ở trung tâm, trước mặt là bộ trường kỷ và hai bên là bộ ngựa, tạo nên không gian vừa sinh hoạt vừa thờ cúng trang nghiêm.
- Cách bày trí bàn thờ gia tiên miền Nam chuẩn, chi tiết nhất ( ảnh Skyhome)
Như vậy, dù ở Miền Bắc, Miền Trung hay Miền Nam, cách bài trí bàn thờ gia tiên đều tuân theo nguyên tắc tôn nghiêm, thành kính, nhưng mỗi miền có những đặc trưng riêng phù hợp với văn hóa, khí hậu và phong tục địa phương, giúp gia đình vừa giữ gìn truyền thống vừa đảm bảo yếu tố phong thủy và thẩm mỹ.