Bác Hồ là người cha vĩ đại của dân tộc, nhiều địa phương lập bàn thờ Bác Hồ như một cách thể hiện lòng tri ân đối với những cống hiến to lớn của Người. Bàn thờ Bác Hồ không chỉ thể hiện sự kính trọng mà còn là biểu tượng văn hóa, bảo tồn những giá trị truyền thống quý báu của dân tộc.
Truyền thống lập bàn thờ Bác Hồ
Tín ngưỡng thờ cúng đã đồng hành cùng người Việt từ bao đời nay. Trong giai đoạn đầu, tín ngưỡng thờ cúng của người Việt chỉ tập trung vào việc thờ cúng gia tiên và các vị thần linh mà họ tôn sùng. Theo dòng lịch sử, tín ngưỡng thờ cúng của người Việt không ngừng phát triển, bao gồm cả việc thờ phụng những nhân vật lịch sử có công với đất nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ vĩ đại, người đã để lại cho dân tộc ta một di sản tinh thần vô cùng quý báu. Bác Hồ không chỉ là người thầy, người bạn mà còn là người cha, người mẹ của nhân dân. Do chiến tranh chia cắt, người dân miền Nam không có cơ hội gặp gỡ vị cha già kính yêu của dân tộc, người dân miền Nam vẫn dành cho Bác một tình cảm sâu sắc, một lòng biết ơn vô hạn. Tình cảm của người dân miền Nam đối với Bác Hồ như một ngọn lửa luôn cháy sáng, bất chấp khoảng cách địa lý. Sau khi Bác mất, nhiều ngôi đền, miếu thờ Bác Hồ đã mọc lên khắp miền Tây, trở thành biểu tượng tinh thần của người dân nơi đây. Không chỉ ở những công trình lớn, mà ngay tại mỗi gia đình, bàn thờ Bác Hồ cũng được nhiều người lập lên để tỏ lòng thành kính. Dù thời gian có trôi qua, hình ảnh Bác Hồ vẫn luôn sống mãi trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Bên cạnh bàn thờ gia tiên, nhiều gia đình còn thành kính lập thêm bàn thờ Bác Hồ để tưởng nhớ công ơn của Người.
Nên hay không nên lập bàn thờ Bác Hồ tại nhà?
Hình ảnh và tượng Bác Hồ thường được đặt trang trọng tại các cơ quan, trường học. Trong không gian sống của gia đình, tượng Bác Hồ luôn được đặt ở vị trí trang trọng nhất, thể hiện sự tôn kính của gia chủ. Tượng Bác Hồ và các anh hùng dân tộc như những người thầy không lời, luôn nhắc nhở chúng ta về những giá trị tốt đẹp và truyền thống văn hóa của dân tộc. Đặt tượng Bác Hồ trong nhà được xem như một vị thánh, một người thầy, một người cha, luôn mang đến sự bình yên và an ủi cho tâm hồn. Bàn thờ Bác Hồ trong nhà như một lời chào mừng chân thành, thể hiện tình yêu quê hương đất nước và sự kính trọng của gia chủ đối với khách đến thăm.
Một số gia đình treo ảnh Bác chung với bàn thờ gia tiên, một số khác thì đặt bàn thờ Bác bên cạnh bàn thờ tổ tiên, hoặc treo ảnh Bác ở phòng khách. Hình ảnh của Bác, qua thời gian, trở nên quen thuộc, gần gũi và sống mãi trong ký ức của mỗi người. Dù chưa một lần được gặp Bác, nhưng qua những tư liệu, câu chuyện kể lại, các cựu chiến binh đều cảm thấy ngưỡng mộ và tự hào về Bác, đồng thời cố gắng phát huy truyền thống bộ đội Cụ Hồ trong gia đình.
Nhiều hội viên Hội Cựu chiến binh, sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng: cha là anh hùng liệt sĩ, mẹ được phong tặng danh hiệu Mẹ Việt Nam anh hùng, và vợ chồng ông đều là bộ đội Cụ Hồ trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Việc treo ảnh Bác Hồ trong gia đình nhằm nhắc nhở con cháu luôn khắc ghi công lao của Bác, noi theo tấm gương sáng của Người, và góp phần xây dựng quê hương ngày càng phát triển.
Không chỉ trong hội viên chiến binh mà còn ở các tổ tự quản và nhân dân. Các gia đình cựu chiến binh, cũng như người dân ở các khu dân cư, đều treo ảnh Bác Hồ tại vị trí trang nghiêm. Qua phong trào này, các đoàn viên, hội viên cũng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức của Bác, từ đó hoàn thành tốt nhiệm vụ, đóng góp tích cực vào sự phát triển của cộng đồng và xã hội.
Nguyên tắc bài trí bàn thờ Bác Hồ
Trên bàn thờ Bác Hồ, chúng ta nên bày tranh, ảnh hoặc tượng của Bác với nhiều kiểu dáng như đứng hay ngồi đều được.
1. Vị trí đặt ban thờ Bác Hồ
Theo nguyên tắc phong thủy, vị trí đặt bàn thờ Bác Hồ cần tránh các hướng Ngũ Quỷ (Tây Nam và Đông Bắc) để không mang lại rắc rối. Bàn thờ Bác Hồ không nên đối diện với cửa ra vào hoặc đặt gần những khu vực đông đúc như cầu thang hay nhà vệ sinh. Nên tránh bố trí bàn thờ Bác Hồ gần cửa sổ hoặc những nơi có gió lùa, vì có thể ảnh hưởng đến không khí yên bình.
2. Xác định kích thước bàn thờ Bác Hồ
Kích thước bàn thờ Bác Hồ nên phù hợp với diện tích của phòng. Các kích thước phổ biến của bàn thờ Bác Hồ là 1m57 x 1m17 và 1m27 x 1m07.
3. Xác định màu sắc và chất liệu đồ thờ Bác Hồ
Nên sử dụng đồ thờ Bác Hồ với các màu trung tính và tối như nâu, xám, và đen để tạo không gian thờ cúng ấm cúng và trang trọng.
4. Có nên thờ Bác Hồ chung với bàn thờ gia tiên không?
Có nên thờ Bác Hồ chung với bàn thờ gia tiên không? Liệu có phạm phải điều gì không? Vì thờ cúng là một việc rất quan trọng trong văn hóa người Việt, nên có nhiều ý kiến trái chiều. Một số người lo rằng nếu thờ Bác Hồ chung với gia tiên sẽ không đúng cách, dễ mất lộc, ảnh hưởng đến tài lộc và bình an của gia đình.
Theo quan niệm truyền thống, bàn thờ gia tiên là nơi thể hiện lòng kính trọng đối với ông bà tổ tiên, còn Bác Hồ là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, được rất nhiều người kính trọng. Tuy nhiên, việc thờ cúng Bác Hồ có thể gây ra tranh cãi, vì nhiều người cho rằng thờ chung như vậy sẽ làm mất đi tính trang nghiêm riêng của từng bàn thờ. Nếu không thờ đúng cách, có thể sẽ không tốt cho gia đình. Những ai đang gặp tình huống này chắc cũng cảm thấy khó xử, phải không ạ?
Vì vậy, theo em tìm hiểu, nếu muốn thờ Bác Hồ, tốt nhất là nên có một bàn thờ riêng, đặt ở vị trí trang trọng khác. Nếu không có đủ không gian, có thể chọn một bàn thờ nhỏ hơn, đặt phía dưới hoặc cạnh bàn thờ gia tiên. Như vậy, vừa thể hiện sự kính trọng đối với Bác, vừa giữ được sự trang nghiêm của bàn thờ tổ tiên. Em thấy rất nhiều người làm như vậy và thấy khá hợp lý.