Gỗ bằng lăng

Giới thiệu chung về cây Bằng Lăng

Gỗ Thao Lao là cách người miền Tây gọi, còn ở khu làng nghề Mộc, người ta gọi là gỗ Bằng Lăng. Dù tên gọi khác nhau, nhưng chúng đều chỉ một loại gỗ và có chất lượng rất tốt.

Gỗ Bằng Lăng thuộc họ thực vật chi Bằng Lăng, là cây thân gỗ. Vỏ cây có màu nâu đen, chiều cao trung bình từ 5 đến 15 mét. Lá cây dài khoảng 20 cm, hình bầu dục, cứng và nhẵn. Cây có nguồn gốc từ Ấn Độ và hiện nay được trồng phổ biến ở các tỉnh như Quảng Trị, Quảng Bình, Huế và khu vực Tây Nguyên. Cây có tán rộng, hoa màu tím rất đẹp, thường được trồng ở công viên, vỉa hè đô thị.

Cây Bằng Lăng là một trong những loại cây quen thuộc với người dân Việt Nam, xuất hiện khắp các tỉnh. Vào mùa thu, tán Bằng Lăng tím mộng mơ thường để lại ấn tượng sâu sắc trong ký ức của mọi người, cũng như trong các bài hát, lời văn, câu thơ. Bằng Lăng không chỉ có giá trị tinh thần mà còn mang lại giá trị vật chất và kinh tế.

Bằng Lăng cũng là cây có tuổi thọ cao, vì vậy nhiều nơi chọn trồng làm cảnh. Trong đó, nhóm 1 bao gồm những loại gỗ quý hiếm có vân gỗ đẹp, màu sắc ấn tượng và giá bán cao, trong đó có gỗ Bằng Lăng Cườm (hay còn gọi là Bằng Lăng Ổi). Cây Bằng Lăng có dáng đẹp với thân cây xù xì, cành gần như nằm ngang, tạo thành tán cây nhiều tầng. Lá cây to, màu xanh đậm, khi già chuyển sang màu đỏ hoặc tím. Mùa đông, lá cây rụng, và đầu xuân, hoa Bằng Lăng màu nâu hồng nở rộ, mang lại vẻ đẹp rực rỡ, thu hút vào đầu hè.

Hoa bằng lăng (skyhome.vn)

Phân bố của cây Bằng Lăng

Cây Bằng Lăng phân bố rộng khắp, nhưng chủ yếu tập trung ở Tây Nguyên. Ngoài ra, cây cũng được trồng ở một số khu vực khác như Đồng Nai và Bình Phước. Ở miền Tây, cây Bằng Lăng còn được gọi là cây “Sao Lao”, mặc dù đây là tên gọi chưa được xác nhận rõ ràng. Gỗ Bằng Lăng được sử dụng để làm bàn ghế, các sản phẩm chạm trổ rất đẹp và cũng được áp dụng làm cửa, đồ nội thất, hoặc các món đồ trang trí.

Cây Bằng Lăng có nguồn gốc từ Ấn Độ, với tán lá rộng, vì vậy thường được trồng để lấy bóng mát, đặc biệt ở các vỉa hè hoặc đường phố lớn. Cây phân bố chủ yếu ở các tỉnh Bắc Trung Bộ như Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Quảng Bình, Gia Lai, Đắc Lắc, Kon Tum, cùng một số tỉnh miền Bắc như Hải Dương, Hà Nội và Hải Phòng. Do cây có khả năng phát triển mạnh trong điều kiện tự nhiên nên thường mọc hoang ven đường hoặc được trồng ở các khuôn viên trường học, bệnh viện, ký túc xá để tạo cảnh quan đẹp và mang lại bóng mát.

Cây Bằng Lăng ưa đất feralit đỏ vàng, phiến thạch sét và khí hậu nhiệt đới, rất phù hợp với môi trường nóng ẩm tại Việt Nam, do đó nó trở thành cây rất phổ biến tại đây.

Cây Bằng Lăng và giá trị gỗ

Ngoài việc trồng cây Bằng Lăng để lấy bóng râm, cây này còn được trồng để lấy gỗ. Gỗ Bằng Lăng thuộc loại gỗ đẹp với màu sắc tự nhiên và vân gỗ ấn tượng. Tại Việt Nam, gỗ Bằng Lăng được chia thành nhóm I và nhóm III. Sự phân chia này dựa vào các yếu tố như màu sắc, vân gỗ, thớ gỗ đặc trưng, mùi vị và độ quý hiếm của từng loại gỗ.

• Bằng Lăng Cườm (hay Bằng Lăng Ổi) thuộc nhóm I, được xem là loại gỗ quý hiếm vì có vân gỗ đẹp và màu sắc tự nhiên rất hấp dẫn, với giá trị cao.
• Bằng Lăng Tía và Bằng Lăng Nước thuộc nhóm III, mặc dù không quý hiếm bằng Bằng Lăng Cườm, nhưng vẫn được sử dụng khá phổ biến trong các sản phẩm nội thất.

Gỗ bằng lăng (skyhome.vn)

Phân loại gỗ Bằng Lăng

Gỗ Bằng Lăng có nhiều loại khác nhau. Để phân loại, người ta dựa vào vân gỗ, thớ gỗ, mùi thơm, màu sắc và mức độ quý hiếm. Gỗ Bằng Lăng được chia thành ba nhóm chính:

1. Nhóm I (Gỗ Bằng Lăng Cườm): Trong nhóm này, có hai loại chính là Bằng Lăng Ổi và Bằng Lăng Chun (hay Bằng Lăng lá ổi). Cả hai loại này đều có vân gỗ đẹp, và Bằng Lăng Cườm có giá thành khá phải chăng (khoảng 0,95 triệu đồng mỗi khối). Gỗ Bằng Lăng Cườm được ưa chuộng vì cứng, chắc, bền, có vân đẹp và mùi thơm nhẹ.
2. Nhóm II (Gỗ Bằng Lăng Tím và Bằng Lăng Nước): Đây là những loại gỗ mềm hơn, thuộc nhóm 3. Mặc dù không quý hiếm, gỗ từ Bằng Lăng Tím và Bằng Lăng Nước vẫn được sử dụng trong nội thất, đặc biệt là các cánh cửa làm từ loại gỗ này rất đẹp và bền.
3. Nhóm III (Bằng Lăng Nước): Cây Bằng Lăng Nước sống ở vùng nhiệt đới, còn được sử dụng trong y học tại Ấn Độ, châu Mỹ và Philippines để điều trị bệnh tiểu đường. Lá cây có tác dụng hạ đường huyết và hỗ trợ chữa các bệnh về bao tử.

Đặc điểm và ứng dụng của gỗ Bằng Lăng

Gỗ Bằng Lăng có mùi thơm nhẹ từ hoa do chứa tinh dầu. Tinh dầu này được sử dụng để sản xuất nước hoa, và mùi thơm này vẫn giữ lại khi gỗ được sử dụng trong nội thất, tạo điểm nhấn đặc biệt.

Gỗ Bằng Lăng có độ bền cao, thích hợp để làm đồ gỗ như bàn ghế. Sàn gỗ làm từ Bằng Lăng có độ dẻo tương đối, không bị khô cứng như các loại gỗ khác, và tránh được tình trạng rạn nứt hay cong vênh.

Chất lượng gỗ Bằng Lăng được đánh giá rất tốt: gỗ bên ngoài có màu đen, bên trong có màu trắng, với vân gỗ nhỏ và mịn. Gỗ rất chắc và nặng, thích hợp cho các sản phẩm yêu cầu độ bền cao như tủ, cửa, và các món đồ nội thất khác. Người ta thường pha trộn gỗ Bằng Lăng với gỗ Gõ Đỏ để giảm chi phí mà vẫn đảm bảo chất lượng.

Nội thất từ gỗ bằng lăng (skyhome.vn)

Chất lượng của gỗ bằng lăng:

Gỗ của cây bằng lăng bên ngoài màu đen, nhưng bên trong lại màu trắng, vỏ rất mỏng, gần như khô.

Gỗ bằng lăng thì nó màu trắng nhạt, có vân nhỏ. Sờ sơ qua là thấy vân gỗ nhỏ mịn, gỗ chắc và nặng. Ngay cả phần đáy tủ, xương, web bên trong cũng là gỗ bằng lăng. Cái gỗ bằng lăng này ghép với gõ đỏ rất ok, rất chắc.

Gỗ Bằng Lăng cũng được sử dụng trong nội thất, tuy nhiên khá hạn chế. Nội thất từ gỗ Bằng Lăng chủ yếu là bàn ghế gỗ.

Có những tủ thờ, tủ áo ngày xưa, người ta pha gỗ bằng lăng để giảm giá thành. Ví dụ, nếu làm tủ bằng gỗ gõ đỏ 100%, giá có thể cao hơn 2–3 triệu đồng. Nhưng pha gỗ bằng lăng thì rẻ hơn mà vẫn rất bền.

• Gỗ dẻo dai, không bị cong vênh, không khô cứng

• Màu sắc tự nhiên, tạo cảm giác sang trọng

• Chống mối mọt hiệu quả, phù hợp để làm nội thất cao cấp hoặc đóng thuyền

Vì những ưu điểm đó, gỗ bằng lăng được xem là chất liệu lý tưởng trong thiết kế nội thất. Nó có khả năng chịu lực nặng, chống nước, chống trầy xước, không bị khô cứng, và đặc biệt là rất bền theo thời gian. Vân gỗ và màu sắc cũng rất tinh tế, phù hợp với phong cách hiện đại lẫn cổ điển.

Giá một khối gỗ bằng lăng dao động khoảng 13 đến 19 triệu đồng, tùy vào chất lượng và màu sắc. Với những khối gỗ có kích thước lớn, mức giá có thể cao hơn nữa. Vì vậy, trước khi mua, bạn nên tìm hiểu kỹ càng để tránh mua phải gỗ giả hoặc gỗ kém chất lượng.

Các gia đình có thể liên hệ với Skyhome để được tham khảo thêm một số mẫu bàn ghế từ gỗ Bằng Lăng đẹp nhất cho ngôi nhà của mình.