Tìm hiểu Nghệ nhân gỗ LŨA Chu Văn Hồng

Xin chào các bạn tôi đang đứng tại ngôi nhà của Nghệ sĩ Chu Văn Hồng một trong những nghệ nhân gỗ lũa nổi tiếng ở Hà Nội đây thực sự là một bảo tàng gỗ lũa gồm đủ hàng trăm tác phẩm gỗ lũa gồm hàng trăm tác phẩm với mọi đủ kích thước hình thù độc đáo mang đậm chất nghệ thuật. Hôm nay tôi có một cuộc phỏng vấn với nghệ nhân Chu Văn Hồng để được nghe những tâm sự những thú vị về nghề và để hiểu thêm nghệ thuật đặc sắc này các bạn cùng theo dõi nhé.

Từ một nhà giáo là một cán bộ Tuyên giáo Huyện Ủy, vậy Cơ duyên nào đã đưa bác đến với gỗ lũa, vậy Đây có phải là một đam mê từ trước ?

Tất cả đều xuất phát từ yêu đời yêu thiên nhiên muốn làm đẹp cho đời do vậy từ nhỏ đến lớn vẫn đam mê gỗ lũa. nghỉ hưu rồi bác muốn điệp khúc lại tuổi thơ trong nhà người ta nói rằng điệp khúc lại cái đoạn đầu, bác đam mê suốt đời cái nghệ thuật để làm đẹp cho đời. và những người đến với nghệ thuật đều là những người nhân văn cả không bao giờ có cái gì khúc mắc về tư duy tình cảm và đến với nhau đều trong sáng. do vậy đi vào Nghệ thuật là con người đẹp nhất trong tình người.

Ở thời điểm bác bắt đầu gỗ lũa thì đầy vẫn còn là một điều mới mẻ là nấm rất được ít người biết đến vậy Động lực nào khiến Bác quyết định con đường đi của mình chọn cái đẹp trong nghệ thuật mới mẻ này. Cơ duyên về gỗ lũa thì bác chơi từ bé bởi bác ở bên cạnh dòng sông Hồng Hàng năm cứ Mùa Nước Lũ đều có củi về và các cái nữa trôi trên sông bác thấy những người lao động là những người mà đi kiếm củi về đunThầy có hình hài rất đẹp.Đó là con hổ con sư tử con rắn con chim vân vân họ cất cái đó đi họ treo họ để chơi thì được đấy bác mới thấm thía rằng vẻ đẹp tự nhiên không mất tiền mà lại hợp với ý tưởng của mình thì người khám phá ra cái đẹp chính là người lao động

Nhiều người thích gỗ lũa vì người ta nhìn thấy nét Nhân văn sự an ủi và và sức lượng vô biên còn bác tìm thấy điều gì ở gỗ lũa. Những người thích chơi gỗ lũa đều là những người nho Nhã những người trí thức những người yêu đời yêu thiên nhiên kể cả những người ngồi chữa xe đạp họ nhau già họ xem họ hỏi Thế mới biết là những người lao động những người yêu lao động và những người có kiến thức nghệ thuật nhất là những nhà trí thức nhà tri thức trong sáng Họ rất yêu cảnh thiên nhiên và vì họ thấy trong đôi đũa đó chính là quy cách còn lại của lũa.Có những cái nó sống hàng mấy trăm năm rồi nó chết đi, nó chìm trong lũ, còn lại còn mỗi cái cốt còn lại cho nên là người ta khi mất đi người ta gọi là hài cốt tức là Tuổi càng cao thì bộ xương các thứ.Chơi nhà đất nước mình còn bao nhiêu liệt sĩ hi sinh còn chưa tìm thấy hài cốt đây là một vấn đề chân trời lương tâm của con người Chính vì thế bác đi sâu vào cái nghệ thuật gỗ lũa. Nếu biết chơi ra đó chính là cốt cách của con người buồn vui thì nó sẽ trôi qua đi còn sáng tạo và tấm lòng sẽ mãi mãi ở với đời

Những ngày đầu còn mày mò học hỏi nghiên cứu về gỗ lũa bác có những khó khăn gì ?

Trong quá trình chơi gỗ lũa khó nhất là họ cười người ta cười người ta bảo ông này toàn đi nhặt những cái của vứt đi và cũng chẳng đem lại kinh tế gì cho chính mình nhưng mà quá trình làm thu nhập và có mô hình thì thấy rằng chơi gỗ lũa là thu hút được rất nhiều người đam mê cây cảnh chơi gỗ lũa đây không phải là đồ cổ nhưng mà nó lại là cổ điển của gỗ lũa có những cái hàng nghìn năm trăm năm có những cái mang hình hài như là các con vật không phải chạm trổ điêu khắc mà tự nó có rồi cắt đi thiếu bổ sung vào. những cái người chạy theo đồng tiền người ta bảo là như thế này chẳng đem lại cái ích gì.

Nhưng mà khi giá trị có những cái thì hàng mấy chục triệu có cái hàng trăm triệu không bán được bởi vì nó là vô giá cho nên là chơi gỗ lũa thường phải là những người biết chơi, sản phẩm nghệ thuật gỗ lũa là một cái sản phẩm như cái kính vạn hoa nhìn góc nào nó ra cái đó và càng nhìn càng thấy mình hiện mình trong đó cho nên là chơi gỗ lũa phải là người có nhân văn cao và có cái suy tư nhiều trên đường đời. Nhiều người như là cán bộ Lão thành cách mạng người ta nói vào sinh ra tử cố giữ lấy một cái chất của con người. Ví dụ mình gọi là cái cốt cách của dân tộc Việt Nam bây giờ là gì đó là truyền thống yêu nước đó là sự đoàn kết thống nhất đó là cái sự bảo vệ độc lập tự do như Bác Hồ nói Không có gì quý hơn độc lập tự do chính đó là cuộc cách thể hiện qua lúa Nhưng đó là nhân văn hóa của Việt Nam. Gỗ Lũa được hình thành từ các cây Rất là cứng trải qua bao sự bào mòn của mưa nắng của thời gian thì để lại những dáng vẻ gốc cây kỳ dị vậy với khuôn mắt của nghệ nhân bắt lựa chọn gỗ lũa như thế nào trước khi tạo nên một sản phẩm độc đáo

Lũa bản thân nó đã là nghệ thuật bởi chính quá trình vận động của lũa sự trưởng thành lớn lên của các vòng xoáy Cuộc Đời của lúa đã tạo nên các hoa văn tác phẩm nghệ thuật do chính nó tạo nên cho nên là cái nghệ thuật do chính bản thân tạo ra cái về đều ấy để cho người đời chuẩn thức

Mua được lũa đã khó nhưng xử lý và tạo hình cho lũa còn khó hơn rất nhiều. Vậy Bác đang làm như thế nào để đưa được những nét độc đáo của mình vào các tác phẩm của lũa

Những cái hình hài nhưng người ta lại đi người ta chạm trổ vào và nó chuyển sang cái ngành điêu khắc tạo hình còn gỗ lũa thì bản thân nó nghĩa là người trên lũa phải khai thác vẻ đẹp tự nhiên nó có Trời phú cho nó và qua lao động bản thân của cái cây để nó tạo nên cái nghệ thuật ấy, thì đấy mới chính là gỗ lũa cho nên là hình hài là do con người ta tạo nên thông qua các tác phẩm văn học nghệ thuật nó là con rồng hay con đại bàng hay là con rắn hay là các con vật, tự nó đã có rồi còn do cái óc thẩm mỹ của con người ta cộng với lại cái am hiểu văn học dân gian gỗ lúa này người ta thường ứng dụng văn học dân gian và người ta chọn các cái đề tài của nó là chính. Nếu như chỉ đục đẽo và chơi những cây cảnh vu vơ thôi thì không gọi là gỗ lũa theo cái đề tài nghệ thuật.

Gỗ lụa nghệ thuật có rất nhiều nét tương đồng với điêu khắc tạc tượng Đây có phải làm loại hình điêu khắc đặc biệt?

Đây là điêu khắc tự nhiên trời điêu khắc và bản thân cây trong quá trình trưởng thành thì tự mình sẽ tạo ra cái điêu khắc ấy coi như là cái vẻ đẹp là do bản thân nó tạo nên cũng như con người ta đấy muốn có cái đầu óc, muốn có đôi bàn tay khéo léo để trở thành những nhà điêu khắc chỉ đầy nó là tự nó là trong quá trình vận động quá trình học tập rồi tạo nên cái vẻ đẹp tự nhiên của nó chứ không có Do bàn tay của con người ta tạo nên cái vẻ đẹp do lũa. Do chính vẻ đẹp độc đáo không bao giờ lặp lại không có phiên bản thứ hai đã tạo nên vẻ đẹp độc nhất vô nhị của những sản phẩm làm từ gỗ lũa. Đây là những kiến thức nhiều người chơi lúa nhiều sản phẩm lúa đồng dạng với nhau nhưng trong thực tế thì nó chỉ là độc nhất vô vị thôi