Hoành Phi Câu Đối là gì ? Mẫu hoành phi câu đối được sử dụng để giáo huấn

Ngày nay nhiều người vẫn thường nghĩ hoành phi câu đối chỉ được dùng cho thờ cúng tổ đường, gia đình, đình chùa….. nhưng thực ra từ xa xưa hoành phi câu đối còn được coi là một hình thức nghệ thuật với rất nhiều mẫu hoành phi câu đối phổ biến thể hiện gia cảnh của chủ nhà, gia phong của gia đình Việt. Từ ngày xưa việc treo hoành phi câu đối đã là nét đẹp truyền thống rất lâu đời của ông cha chúng ta với rất nhiều mẫu hoành phi câu đối phổ biến. Nhìn vào bàn thờ gia tiên của mỗi gia đình người Việt ta có thể thấy được gia phong, chuẩn mực về lối sống  truyền thống của mỗi gia đình.

Nguồn gốc của hoành phi câu đối

Xưa kia, khi gia đình có những dịp vô cùng trọng đại như: mừng tân gia, chúc thọ cha mẹ, vinh quy bái tổ…. mọi người sẽ đến tặng nhau câu đối,  nếu sang hơn nữa thì tặng nhau cả bức hoành phi. Một bức hoành phi thường sẽ có bố cục theo hình chữ nhật treo ở gian giữa, trên xà ngang, phía bên trên của câu đối, là vật ngăn cách khu vực thờ cúng với không gian bên ngoài. Nhà nào có tiền thường sẽ son son thiếp vàng, nhà nào không đủ điều kiện thì sử dụng thiếp bạc còn nghèo hơn nữa thì nhờ thầy đồ viết cho mấy chữ, treo trên bàn thờ gia tiên nghiêm trang tỏ lòng thành kính với ông bà. Việc chơi hoành phi câu đối từ ngàn năm nay đã trở thành nét văn hóa vượt lên thói thường, trở thành một điểm vô cùng đăc trưng của dân tộc Việt Nam. Hiện nay số người còn biết viết, biết đọc hoành phi câu đối không có nhiều, phần lớn là những người biết viết chữ Nôm, chữ Hán từ những thế kỷ trước do việc chiến tranh liên miên của dân tộc, còn lại một số rất ít người trẻ trở thành nho do yêu chữ.

Không chỉ ngày nay mà từ xa xưa những mẫu hoành phi câu đối đã được rất nhiều gia đình Việt lựa chọn cho gian thờ của mình…. Tuy nhiên làm sao để chọn được mẫu hoành phi câu đối vừa có ý nghĩa vừa có kích thước phù hợp với không gian nhà là điều không. Từ xa xưa, người Việt ta đã có thói quen treo những bức hoành phi câu đối trên bàn thờ gia tiên, và những nhà thờ họ. Những bức hoành phi  và câu đối ngoài sử dụng với mục đích trang trí cho không gian thờ tự thêm phầm trang nghiêm, thì còn thể hiện gia phong của một gia đình Việt, truyền thống hiệu học của gia đình, đỗ đạt trên con đường công danh như thế nào.

Ý nghĩa những bức hoành phi câu đối

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều mẫu hoành phi câu đối được làm từ những nguyên liệu khác nhau, với những ý nghĩa khách nhau nổi bật là những mẫu sau :

Tên	Nội dung	Ý nghĩa
Câu đối	Tông Công Đức Thiên Niên Thịnh – Tử Hiếu Tôn Hiền Vạn Đại Vinh	Nhắc nhở con cháu coi trọng chữ Đức, cân nhắc đúng sai trước khi hành động.
Hoành phi	Cửu Huyền Thất Tổ	Tôn vinh tổ tiên, nhắc nhở con cháu về nguồn cội và công lao sinh dưỡng.

 

Hoành phi câu đối sơn son thếp vàng

Hiện nay những mẫu hoành phi câu đối sơn son thếp vàng đang rất được ưa chuộng và có rất nhiều mẫu hoành phi sơn son thếp vàng đẹp mắt chúng tôi sản xuất đang rất được khách hàng ưa chuộng như : cuốn thư chạm hoa văn chữ phúc, cuốn thư mai điểu, cuốn thư tứ linh, cuốn thư rồng chầu nguyệt…… tất cả những sản phẩm này được chạm nền then, nền gấm vô vùng bắt mắt.

Hoành phi câu đối thờ gia tiên

Mẫu này thường sử dụng chất liệu là gỗ và đồng, đây cũng là mẫu được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Loại hoành phi câu đối thờ cúng thường đưởng sử dụng cho các đền chùa, thờ gia tiên dòng họ hay các lăng mộ với các mẫu hoành phi phổ biến như : Phúc Mãn Đường, Mẫu Nhi Thiên Hạ, Cửu Huyền Thất Tổ, Đức Lưu Quang, Ẩm Hà Tư Nguyên.

Mẫu hoành phi câu đối chúc tụng

Mẫu này được sử dụng trong các dịp như : chúc mừng năm mới, mừng thọ, mừng tân gia, khai trương cửa hiệu, cộng ty. Những bức hoành phi thường được dùng như : Hải Ốc Thiêm Trù ( Chúc mừng thêm thọ ), Quan Hạc Trường Xuân ( Tuổi xuân dài như rùa và hạc ), Bách Niên Giai Lão ( Dùng trong trường hợp song thọ chúc mừng ông bà con cháu đông đúc, toàn gia phúc lộc )

Mẫu Hoành phi câu đối khiển hứng sử dụng để tiêu khiển

Đây là mẫu hoành phi được sử dụng để ghi lại cảm hứng, tự sự,  sử dụng để trang trí ở phòng khách, thường sử dụng chất liệu bằng vải lụa hoặc giấy để có thể chạm đồng hay khắc lên gỗ, giúp lưu giữ được lâu. Hai vế câu đối thường được sử dụng ( Đối người hòa nhã tưởng vui xuân vô hạn – Xử sự công bằng như hưởng lộc tự nhiên )

Mẫu hoành phi câu đối được sử dụng để giáo huấn

Được sử dụng với mục đích là những châm ngôn tự răn đời, răn mình, giáo dục cháu con đời sau, thường dùng trong trang trí phòng học, phòng họp của gia đình. Hai vế câu đối thường được sử dụng (  Chữ quý nhờ kham khổ siêng năng mới có – Đời vinh quang gian nan khó nhọc mà nên )

Cách treo hoành phi câu đối đúng cách

Thông thường hoành phi câu đối sẽ có 3 dạng : Cuốn thư câu đối, hoành phi câu đối và đại tự câu đối. Đối với những gia đình có không gian phòng thờ rộng rãi hoặc treo trong nhà thờ họ tộc thì những bức đại tự câu đối sẽ được treo ở phí bên ngoài từ cửa đi vào cùng với của võng, còn phía bên trong của bàn thờ thì nên treo cuốn thư câu đối hoặc hoành phi câu đối. Đối với gia đình có không gian phòng thờ nhỏ hẹp thì chỉ cần treo một trong 3 số bức lên phía trên bàn thờ là được.

Trước khi tiến hoành treo hoành phi câu đối gia chủ cũng cần để ý đến kích cỡ của bàn thờ để có thể treo những bộ hoành phi phù hợp tránh nhỏ quá hoặc to quá khiến mất cân đối.  Với những gia đình có bàn thờ kích thước cỡ 1m35 gia chủ chỉ nên treo bộ hoành phi có kích thước 1m35 hoặc nhỏ hơi chút, bàn thờ có kích thước 1m75 thì chỉ nên treo hoành phi câu đối kích thước 1m75 hoặc kích thước 1m55. Với những bàn thờ có kích thước lớn hơn thì nên đặt thiết kế theo yêu cầu cho phù hợp..