Những viết hàng của năm tháng những kỷ vật mang tên gọi của ngày xưa mái nhà Rêu Phong vẫn vẹn nguyên nếp cũ cùng theo đó là những câu chuyện đời chuyện người được lưu giữ
Cái bản chất của con người dân tộc Việt Nam là uống nước nhớ nguồn con cháu phải nghĩ tới tổ tiên ông bà rồi dạy cho các thế hệ sau phải làm điều đó
Thời gian sự vận động của xã hội và tốc độ đô thị hóa một tăng đã làm mai một dáng dấp của những ngôi nhà cổ kính chứng nhân cho cả một hành trình lịch sử và cũng là một mảng lớn bản sắc văn hóa cha ông ta trong quá trình Nam Tiến
Theo thống kê chưa đầy đủ của phòng quản lý di tích tỉnh hiện nay Đồng Tháp có khoảng sáu trong ngôi nhà cổ có tuổi đời từ 100 cho đến 230 tuổi đời tập trung nhiều ở Thành phố Sa Đéc trên 200 cái các các nhà còn lại huyện Châu Thành xã Long Khánh B huyện Hồng Ngự chúng tôi có mặt tại cù lao Long Khánh 1 điểm thuộc xã Hồng Ngự Xưa nay thuộc huyện Hồng Ngự về những mái nhà có từ đời hàng trăm năm tuổi
Thế hệ của ông Thái đã là cháu đời thứ 9, trải qua hàng trăm năm nét bài chí từ xưa đến nay vẫn còn vẹn nguyên giá trị hình ảnh tình nhân đâu đó từ tầng trệt đến trên lầu 4 bên đều có cửa sổ có 3 tủ thờ chính đặt giữa nhà và hai bên là bàn thờ phụ trước cửa lại có bàn thông thiên một chi tiết rất Nam Bộ. những vật dụng này cũng thế do lối kiến trúc độc đáo cũng được Thổi hồn vào từng đường nét tạo nên vóc dáng của ngôi nhà đặc trưng vùng sông nước
Tôi cũng muốn nói với các thế hệ sau là phải giữ gìn ngôi nhà cổ là cái di tích của tổ tiên Ông Bà để lại. tôi cũng thường nói cái mới Thì năm mười năm sau cũng thành cũ, nhưng cái cũ xóa đi rồi là không thể nào làm được Vì vậy chúng ta không thể thấy mới đẹp mà xóa đi làm mới mà chúng ta phải giữ, phải giữ thật là cẩn thận, Bực quá chỉ là trùng tu thôi chứ không có được ai
Dưới mái nhà của xứ Cù Lao không chỉ vậy những vật liệu như tẩm liệm với đôi câu đối hay bộ sàn gỗ trầy xước bởi thời gian cũng đã nói lên được bởi giá trị thật của mình
Ngày xưa trong nhà mỗi khi mua vật gì có giá trị những bộ sập này chẳng hạn thì chủ nhà đi rước hai ba thợ thấy về để thẩm định chất lượng và nghỉ ngơi tại gia đình chừng hai ba ngày. Hồ sơ quý nhau ở là ở chân tình chứ vài ba bữa cơm nhằm nhò gì bên ly trà gia chủ cần chia sẻ thêm khó thở ở trên cù lao Long Khánh nhiều người đến mua lư đồng đồ cũ làm cả xóm lao động ai cũng đem lư đồng đồ cổ đi cất giữ cái đó với người ngoài thì có giá trị chẳng là bao chứ với những người giữ hồn phách của cha ông như cụ Nguyễn Thị Lợi ông Hồ Văn Thái 2 chú Năm là cả một tài sản vô giá có tiền chưa chắc đã mua được gìn giữ ngôi nhà có tuổi đời hơn trăm năm như thế này
không chỉ là giữ gìn tài sản của gia đình hơn hết bà con trên xứ Cù Lao đang lưu giữ một công trình nghệ thuật với những chi tiết chạm trổ vô cùng tinh xảo độc đáo phần nào đã phản ánh được hình ảnh Đất và Người phương Nam, 9 điều tưởng chừng như đơn giản ấy đã góp phần tạo nên những ngôi nhà cổ Dương đầy tính nghệ thuật còn sót lại trên đất Đồng Tháp nói riêng và đồng bằng sông Cửu Long nói chung vậy nên thời gian đã không làm mờ bao kỉ niệm
