Trong bài viết này, em sẽ chia sẻ với các bác những kiến thức rất bổ ích về dòng gỗ gụ, dựa trên kinh nghiệm làm đồ gỗ và khai thác gỗ, đặc biệt là những chia sẻ từ các người bạn đã trực tiếp sang tận Campuchia khai thác gỗ. Em sẽ giải thích chi tiết về các loại gỗ gụ, đặc điểm và cách nhận biết để các bác có thể chọn được chất liệu tốt nhất cho sản phẩm của mình.
Rất nhiều bác vẫn chưa rõ về các loại gỗ gụ, hoặc có thể chỉ biết một cách mơ hồ. Các bác có bao giờ tự hỏi rằng sản phẩm gỗ gụ nhà mình là loại gỗ gì, chất liệu ra sao không?
Đầu tiên, nói đến gỗ gụ, loại gỗ này phổ biến nhất ở ba quốc gia Đông Dương: Việt Nam, Lào và Campuchia. Trong đó, gỗ gụ Việt Nam, đặc biệt là gỗ gụ ta, có chất lượng tốt nhất và giá thành cao nhất. Chắc các bác cũng đã biết rồi đúng không? Tuy nhiên, nếu nói về lịch sử khai thác, thì vào thời Pháp thuộc, người Pháp đã khai thác rất nhiều gỗ gụ của Việt Nam và đưa về Pháp để làm các thanh ray đường sắt, ván lót sàn, và nhiều công trình khác.
Ở thời điểm hiện tại, gỗ gụ được khai thác chủ yếu từ Lào và Campuchia. Cái tên “gỗ gụ mật” mà các bác ở miền Nam hay nhắc đến chính là gỗ gụ Campuchia, do gỗ của loại này có màu tối, cứng, đanh và khá nặng. Gỗ gụ mật này có tính chất rất tốt, vân gỗ mịn, đẹp.
Tuy nhiên, khi so với các dòng gỗ gụ khác, gỗ gụ Campuchia (gỗ gụ mật) vẫn có sự khác biệt nhất định. Mặc dù chất lượng khá tốt, nhưng ở miền Bắc, nơi em làm chủ yếu về đồ thờ và nội thất phòng thờ, thì rất ít khi sử dụng gỗ gụ mật vì màu sắc của nó hơi tối. Thường thì những khách hàng ở miền Nam mới yêu cầu làm sản phẩm từ loại gỗ này.
Gỗ gõ đỏ Nam Phi và Cà Te
Liệu gỗ gõ đỏ Nam Phi có phải là gỗ Cà Te không? Hôm nay, cơ sở sẽ làm video này để giải thích cho các anh chị hiểu rõ hơn. Gỗ gõ đỏ là dòng gỗ rất được yêu thích, và từ lâu đã chứng minh được chất lượng của nó. Ngày xưa, dòng gỗ này, được gọi là gỗ Cà Te, chủ yếu có ở Việt Nam, Lào và Campuchia. Cả ba quốc gia này đều có loại gỗ này vì điều kiện địa chất gần giống nhau, mặc dù là ba quốc gia khác biệt. Cây phát triển cũng tương tự và không có sự khác biệt lớn giữa gỗ của ba quốc gia này. Đây là điều mà không phải ai cũng biết.
Trước đây, gỗ này được gọi là Cà Te, hay còn gọi là gỗ hổ bì. Cây này thuộc dòng nhọa động. Những năm gần đây, khoảng 5-10 năm trở lại đây, dòng gỗ này trở nên rất hiếm trên thị trường. Thứ nhất, tại Việt Nam, gỗ gõ đỏ đã được đưa vào danh sách đỏ và cấm khai thác, sử dụng. Thứ hai, sau khi gỗ Việt Nam cạn kiệt, người ta nhập khẩu từ Lào và Campuchia, nhưng lượng gỗ cũng ngày càng ít, và hiện tại cũng rất hiếm. Những cây gỗ này ngày xưa được gọi là gỗ Cà Te, nhưng hiện nay, gỗ gõ Nam Phi cũng thuộc cùng dòng gỗ đó. Tuy nhiên, điều kiện địa chất khác nhau nên có sự khác biệt giữa các loại gỗ.
Để phân biệt gỗ Cà Te và gỗ gõ Nam Phi, anh chị có thể nhìn vào màu sắc. Gỗ gõ Lào sẽ có màu sắc đậm hơn và đường vân thớ gỗ cũng khác biệt hoàn toàn so với gỗ Nam Phi. Đây là các tấm gỗ gõ Lào, hoàn toàn là nguyên mộc, quý anh chị có thể tham khảo.
Gỗ Cà Te chính xác là gỗ gõ Lào. Hiện tại, cơ sở của em đang làm hai bộ ghế từ loại gỗ này. Đây là dòng gỗ rất rất hiếm, và thực sự, không phải ai có tiền là cũng mua được. Để có được nguồn gỗ này, em phải tìm từ rất nhiều anh em trong nghề. Thậm chí phải nhờ nhiều người chia lại gỗ mới đủ làm hai bộ ghế.
Vậy gỗ gụ Lào có bao nhiêu loại ?
Thực ra, gỗ gụ ở Lào có ba loại chính, và em sẽ chia sẻ chi tiết về từng loại cho các bác:
Gỗ gụ Lào chất nhẹ:
Loại gỗ này có màu sáng, vân gỗ ít và rất nhạt. Gỗ khá nhẹ và xốp, dễ bị nứt. Một khối gỗ chỉ nặng khoảng dưới 900kg. Vì vậy, khi mua gỗ này, các bác cần chú ý kiểm tra kỹ lưỡng về chất lượng và độ bền.
Gỗ gụ Lào chất chung:
Đây là loại gỗ có khối lượng ổn định, khoảng 1 tấn một khối. Loại gỗ này có vân khá đẹp, màu nâu nhẹ và được sử dụng nhiều nhất trong các sản phẩm đồ gỗ. Các bác thường thấy loại gỗ này trong các bộ bàn ghế, cầu thang, hay đồ nội thất trưng bày.
Gỗ gụ Lào chất nặng:
Loại này rất cứng, đanh và nặng, có màu vàng đậm đặc trưng. Gỗ gụ nặng này làm đồ thờ rất tốt vì độ bền cao, ít bị nứt, co ngót. Tuy nhiên, nhược điểm là vân gỗ không nhiều như các loại khác. Nếu các bác ưa thích sự chắc chắn và ổn định, gỗ gụ nặng này sẽ là lựa chọn tuyệt vời.
Các bác có thể nhận thấy rằng mỗi loại gỗ đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Nếu thích vân đẹp, các bác có thể chọn gỗ gụ Lào. Còn nếu muốn sản phẩm có độ bền cao, đặc biệt là trong các món đồ thờ cúng, gỗ gụ nặng sẽ là sự lựa chọn lý tưởng.
Ngoài ra, cũng có một số trường hợp các xưởng sẽ pha trộn các loại gỗ nhẹ, chung và nặng để giảm giá thành, nhưng điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Vì vậy, khi mua hàng, các bác nên hỏi kỹ nhà sản xuất để đảm bảo chất lượng gỗ đúng theo yêu cầu.
Cách xử lý gỗ gụ Lào khi sẻ
Các bác cũng có thể thấy là khi cắt xong, nếu để lâu một thời gian thì gỗ sẽ khô và chắc chắn hơn. Ví dụ, khi cắt những tấm dày 5 phân thì dòng gỗ này là gỗ quý, thuộc nhóm 1. Tuy nhiên, gỗ này cũng có thể gặp tình trạng nứt xăm, vì vậy khi các bác mua hàng, cần phải chú ý.
Với dòng gỗ gụ Lào này, khi xẻ ván, thợ phải xử lý hai đầu để tránh bị đứt hoặc nứt. Nếu không, khi làm đồ nội thất, ví dụ như mặt bàn, sẽ rất khó sửa chữa nếu bị nứt từ trong ra ngoài. Đây là lý do vì sao người thợ cần phải có kỹ thuật khi sẻ gỗ để tránh tình trạng này.
Về câu hỏi của một số bác về việc gỗ gụ mật có phải là gỗ gụ Campuchia hay không ?
Em xin trả lời là đúng. Gỗ gụ mật là gỗ gụ Campuchia, và khi nói đến gỗ gụ mật, người ta thường nhắc đến gỗ có màu vàng đậm, cứng đanh và nặng.
